آنالیز جابجایی پوسته زمین در شمالغرب ایران (آذربایجان) با استفاده از مشاهدات پیوسته GPS و مدل رگرسیون بردار پشتیبان

یکی از اهداف مهم و اساسی ژئودزی، استفاده از آن در مباحث ژئودینامیکی و ژئوفیزیکی است. آنالیز جابجایی پوسته زمین یکی از مباحث مهم ژئودینامیکی بوده و از اهمیت خاصی برخوردار است. بررسی و آنالیز جابجایی پوسته زمین و همچنین آشکار نمودن چگونگی جابجایی آن در طول زمان، برای فعالیت های بشری بسیار حائر اهمیت است. در سالیان اخیر با به وجود آمدن سامانه های تعیین موقعیت ماهواره ای و همچنین ایجاد شبکه های محلی و منطقه ای GNSS در نقاط مختلف دنیا، استفاده از اندازه گیری های این شبکه ها جهت محاسبه جابجایی پوسته زمین رواج پیدا کرده است. مشکل اصلی در این شبکه ها، تعداد کم ایستگاه های اندازه گیری است. بنابراین میدان جابجایی محاسبه شده با مشاهدات شبکه های محلی و منطقه ای GNSS به صورت میدان گسسته جابجایی بوده و مربوط به محل ایستگاه خواهد بود. جهت رفع این مشکل، مدل های مختلفی جهت ایجاد میدان جابجایی پیوسته به وجود آمده است. در سالیان اخیر، استفاده از روش های یادگیری ماشین در مباحث مختلف ژئودزی اهمیت پیدا کرده و تحقیقات بسیار زیادی انجام گرفته است. در این راستا، هدف این پایان نامه استفاده از روش های یادگیری ماشین برای تولید میدان پیوسته از جابجایی پوسته زمین در منطقه شمالغرب ایران است. در این پایان نامه از دو مدل رگرسیون بردار پشتیبان (SVR) و سیستم استنتاج فازی (FIS) جهت مدل سازی و برآورد میدان جابجایی پوسته زمین در منطقه شمالغرب ایران استفاده می شود. جهت انجام اینکار از مشاهدات ۲۵ ایستگاه GPS موجود در شبکه شمالغرب ایران در بازه زمانی سال های ۲۰۰۷ الی ۲۰۱۰ استفاده شده است. پس از محاسبه میدان جابجایی و جهت تست دقت مدل های SVR و FIS، ایستگاه های آزمون با تعداد و پراکندگی مختلف بکار گرفته می شود. همچنین نتایج دو مدل با میدان جابجایی حاصل از GPS و مدل کریجینگ معمولی نیز مقایسه و ارزیابی می شوند. نتایج این تز نشان دهنده دقت بالاتر مدل SVR نسبت به سایر مدل ها در برآورد میدان سرعت پوسته زمین است.

کلیدواژه ها:

میدان جابجایی ، مدل رگرسیون بردار پشتیبان ، مدل فازی ، GPS ، آذربایجان