کاربرد مدل STPA-BWM جهت ارزشیابی ایمنی خطوط لوله انتقال گاز میدان نفتی آذر با تکیه بر قابلیت اطمینان

مقدمه: اهمیت نفت و گاز در جهان از زمان اکتشاف آن ها تاکنون هم از بعد تولید انرژی، هم از لحاظ تامین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید کالاهای صنعتی بر هیچ کس پوشیده نیست. با توجه به گستردگی خطوط در مناطق مختلف تاسیساتی و یا حتی مسکونی و همچنین پتانسیل بالای آسیب پذیری، ایمنی خطوط لوله از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مواد و روش ها: در این پژوهش (مطالعه موردی شرکت راه اندازی و بهره برداری صنایع نفت - پروژه میدان نفتی آذر واقع در استان ایلام) به بررسی عامل های مربوط به آتش سوزی و انفجار در این خطوط براساس تجزیه و تحلیل فرآیند تئوری سیستم یکپارچه BWM–STPA پرداخت شده است.

نتایج و بحث: پس از تکمیل شدن پرسشنامه به معیارها (ایمنی، بازرسی فنی، پدافند غیر عامل، طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری) وزن داده شد که مشخص شد که سوال ۱۶ پرسشنامه مربوط به معیار بازرسی فنی دارای بیش ترین وزن که میانگین آن ۵۲/۴ و سوال ۹ پرسشنامه مربوط به پدافند غیر عامل دارای کم ترین وزن است که میانگین آن ۰۵/۳ می باشد. بهترین معیار بازرسی فنی و بدترین معیار پدافند غیر عامل می باشد. روش BWM – STPA به طور موثر خطرات شناسایی شده را رتبه بندی می کند و نشان می دهد عامل بازرسی فنی شدید ترین خطر در خط لوله گاز است. به دنبال آن نشت در خط لوله گاز، انفجار و آتش سوزی اتفاق می افتد. کمی شدن خطرات با استفاده از روش BWM کمک شایانی در انجام اقدامات کنترلی برای اقدامات نا ایمن U۳-U۱۱-U۱۵-U۱۶-U۱۷-U۲۰ دارد، چون وزن بالاتری نسبت به بقیه دارند.

نتیجه گیری: در نتیجه ۷ اقدام کنترلی (CA) و ۲۰ اقدام کنترلی نا ایمن (UCA) و ۴ سناریو شناسایی تعریف شده است. ارزیابی خطر کمی و کیفی خط لوله گاز میدان نفتی آذر مبنایی برای افزایش ایمنی و قابلیت اطمینان آن را فراهم می کند. در نتایج بدست آمده، پیشنهاد می شود که آموزش های مداوم برای کارکنان در زمینه ایمنی و رعایت دستورالعمل ها ارائه شود. سیستم های بازرسی و کنترل به طور منظم مورد بازبینی قرار گیرند. بر روی بهبود کیفیت مواد و تجهیزات استفاده شده در خطوط انتقال گاز تمرکز شود.