بررسی و پهنه بندی آلودگی صوتی در منطقه ۳ شهر تهران با استفاده از روش کریجینگ و عکس فاصله (مطالعه موردی: بلوار میرداماد)

مقدمه: آلودگی صوتی از مشکلات جوامع شهری می باشد. مراکز پرتردد و پرترافیک از منابع مهم تولید آلودگی صوتی در مناطق شهری می باشد. آلودگی صوتی در ترازهای بالا به یک باره خود را نشان می دهد اما در ترازهای پایین تر اثر تدریجی دارد. گسترش شهرها و صنعتی شدن سبب پیدایش این آلودگی در سطح شهرها شده است.

مواد و روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و مقطعی در سال ۱۴۰۰ با هدف برآورد میزان آلودگی صوتی در بلوار میرداماد تهران صورت گرفت. تراز معادل صدا با دستگاه صدا سنج در سه نوبت صبح و ظهر شنبه و جمعه ظهر در ۷ ایستگاه اندازه گیری گردید. محل ایستگاه ها به گونه ای انتخاب گردید که کل منطقه را پوشش دهد و شامل همه کاربری ها، از جمله مسکونی، تجاری، مسکونی–تجاری گردد. به منظور پهنه بندی و اتصال نقاط مشابه آلودگی صوتی از روش های درون یابی کریجینگ معمولی (OK) و عکس فاصله (IDW) استفاده گردید، همچنین از نرم افزار Arc GIS برای تهیه نقشه های پهنه بندی تراز شدت صوت بهره گرفته شد.

نتایج و بحث: نتایج حاصل از اندازه گیری های میدانی با استفاده از صداسنج در سه بازه زمانی متفاوت (صبح شنبه، ظهر شنبه و ظهر جمعه) نشان دهنده وجود تفاوت معناداری میان آلودگی صوتی روز شنبه صبح با سایر بازه های اندازه گیری بود. همچنین گسترش آلودگی صوتی در منطقه، در روز شنبه ظهر، بیش تر از سایر مواقع بود. میزان آلودگی صدا در پهنه های مورد مطالعه و در هر دو مدل کریجینگ معمولی و وزن دهی بر مبنای عکس فاصله در مقایسه با استاندارد صدا در هوای آزاد ایران، بالاتر از حد استاندارد بود. بیش ترین میزان آلودگی صوت در روزهای کاری ۸۰ دسی بل و کم ترین میزان صوت ۶۸ دسی بل اندازه گیری شد.

نتیجه گیری: عبور و مرور خودروها و ترافیک در سطح بلوار و همچنین آلودگی ناشی از مراکز تجاری عوامل اصلی ایجادکننده آلودگی صوتی بودند که با توجه به بالاتر بودن آلودگی صدا از حد استاندارد، می تواند اثرات جدی برای شهروندان داشته باشد. لازم است تا راه کارهای اصولی برای حذف و یا کاهش آلودگی صوتی اتخاذ گردد.

کلیدواژه ها:

آلودگی صوتی ، بلوار میرداماد تهران ، پهنه بندی ، تراز معادل صدا