تحلیل اثرات طرح های تولید انرژی خورشیدی بر سکونتگاه های روستایی (شهرستان هامون و هیرمند)

فرآیند اجرای پروژه های مربوط به استفاده از انرژی خورشیدی در مناطق محروم و روستایی که از نرخ بیکاری بیشتری برخوردارند؛ تاثیر بسزایی در کاهش میزان محرومیت این مناطق و افزایش رشد و بهره وری داشته است در این راستا، ایجاد طرح های اشتغالزایی در روستاها جهت افزایش درآمد و کاستن روند مهاجرت روستاییان به شهر مساله حائز اهمیت می باشد. با این نگرش هدف تحقیق حاضر ارزیابی پیامدهای اجرای طرح های انرژی خورشیدی در روستاهای شهرستان های هامون و هیرمند در ناحیه سیستان با تاکید بر مولفه های کارایی اقتصادی و پذیرش اجتماعی است. روش تحقیق حاضر، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر بررسی منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل۳۰ روستا از شهرستان های هامون و هیرمند می باشد. واحد تحلیل پژوهش حاضر سرپرستان خانوار (دارای پنل خورشیدی) است که ۱۸۰ خانوار در ۱۵ روستای شهرستان هامون و ۱۶۲ خانوار در ۱۵ روستای شهرستان هیرمند می باشند. در مجموع ۳۴۲ سرپرست خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب و از ظریق ابزار پرسشنامه و مشاهدات میدانی مطالعه شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل هزینه-فایده و آزمون آماری T تک نمونه ای در محیط SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل هزینه- فایده نشان داد درآمدزایی طرحهای پنل خورشیدی مطلوب است؛ در سال اول تا پنجم، پروژه علاوه بر پرداخت اقساط با درآمد ماهانه ۲۰ میلیون ریالی همراه است و هر ساله با توجه به افزایش ۲۰ درصدی قیمت خرید برق، سود و درآمد خانوارهای روستایی نیز در سالهای آینده افزایش می یابد. بنابراین طرح نصب پنل خورشیدی از نظر هزینه-فایده مقرون به صرفه است. در شهرستان هامون سطح پذیرش اجتماعی طرح پنل خورشیدی مطلوب بوده و دستاوردهای آن در بعد اقتصادی با (میانگین ۲۹/۳) بعد اجتماعی با (میانگین ۶۳/۳) و بعد زیست محیطی با میانگین (۵۴/۳) بالاتر از حد متوسط می باشد.

کلیدواژه ها:

روستای سبز ، انرژی های نو ، پنل خورشیدی ، ماندگاری جمعیت روستایی ، ناحیه سیستان