اثر بخشی مشاوران خانواده با رویکرد اسلامی بر دانش آموزان

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 26

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

EMACO02_545

تاریخ نمایه سازی: 25 اسفند 1403

چکیده مقاله:

خانواده به عنوان هسته اصلی تربیت و رشد افراد، تاثیر عمیقی بر جنبه های مختلف زندگی دانش آموزان، از جمله عملکرد تحصیلی، سلامت روان و رفتار اجتماعی آن ها دارد. در این میان، مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی به عنوان روشی که ریشه در ارزش ها و تعالیم دینی دارد، می تواند به بهبود روابط خانوادگی و در نتیجه، ارتقای وضعیت دانش آموزان کمک کند. هدف این مطالعه، بررسی اثربخشی مشاوران خانواده با رویکرد اسلامی بر دانش آموزان و تحلیل تاثیر آن بر ابعاد مختلف زندگی آن ها است. این رویکرد با تکیه بر مفاهیمی چون توحید، تقوا، محبت و صبر، به والدین کمک می کند تا تعاملات خود را با فرزندان به گونه ای تنظیم کنند که محیطی سرشار از آرامش و امنیت روانی برای دانش آموزان فراهم شود. چنین فضایی نه تنها به کاهش تعارضات خانوادگی منجر می شود، بلکه زمینه ساز رشد همه جانبه فرزندان در محیط های آموزشی خواهد بود.یکی از مهم ترین اثرات این نوع مشاوره، بهبود سلامت روان دانش آموزان است. فشارهای روانی ناشی از مشکلات خانوادگی، مانند مشاجرات والدین یا انتظارات غیرواقع بینانه، اغلب بر تمرکز و انگیزه تحصیلی دانش آموزان تاثیر منفی می گذارد. مشاوران با رویکرد اسلامی، با آموزش مهارت هایی چون گفت وگوی سازنده و حل تعارض بر اساس اصول دینی، به والدین کمک می کنند تا این فشارها را کاهش دهند. در نتیجه، دانش آموزان احساس حمایت بیشتری از سوی خانواده خود تجربه می کنند که این امر به کاهش اضطراب و افزایش اعتمادبه نفس آن ها منجر می شود. علاوه بر این، تاکید این رویکرد بر ارزش هایی چون تلاش و هدفمندی، انگیزه درونی دانش آموزان را برای تحصیل و پیشرفت تقویت می کند. والدینی که تحت هدایت مشاوران این روش قرار می گیرند، به جای تمرکز صرف بر نتایج تحصیلی، فرزندان خود را به سوی رشد متعادل و پایدار هدایت می کنند.از سوی دیگر، مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی در کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان نیز موثر است. تعارضات خانوادگی اغلب به بروز رفتارهایی چون پرخاشگری، انزوا یا بی انضباطی در محیط مدرسه منجر می شود. مشاوران با استفاده از راهکارهایی عملی و مبتنی بر تعالیم اسلامی، مانند تشویق به احترام متقابل و تقویت پیوندهای عاطفی، به والدین کمک می کنند تا این مشکلات را مدیریت کنند. این امر نه تنها روابط خانوادگی را بهبود می بخشد، بلکه تعاملات اجتماعی دانش آموزان در مدرسه را نیز مثبت تر می سازد. برای اجرای این رویکرد، روش هایی چون جلسات مشاوره فردی، کارگاه های آموزشی برای والدین و استفاده از آیات و روایات در جهت دهی به رفتارها به کار گرفته می شود. این روش ها با ایجاد ارتباطی معنادار بین والدین و فرزندان، بستری مناسب برای تربیت اسلامی و رشد عاطفی فراهم می کنند.با این حال، این رویکرد با چالش هایی نیز مواجه است. مقاومت برخی والدین در پذیرش روش های جدید، کمبود مشاوران آموزش دیده در این حوزه و تفاوت های فرهنگی در برداشت از ارزش های اسلامی، از جمله موانعی هستند که می توانند اثربخشی آن را محدود کنند. برای غلبه بر این چالش ها، نیاز به برنامه ریزی های آموزشی گسترده تر و افزایش آگاهی خانواده ها احساس می شود. نتایج کلی نشان می دهد که مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی، با تقویت بنیان خانواده و کاهش تنش های روانی، تاثیر مثبتی بر پیشرفت تحصیلی، سلامت روان و رفتار اجتماعی دانش آموزان دارد. این رویکرد به ویژه در جوامعی که ارزش های دینی نقش مهمی در زندگی روزمره دارند، می تواند به عنوان ابزاری کارآمد در نظام آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می شود که مطالعات بیشتری برای ارزیابی دقیق تر اثربخشی این روش در مقیاس های بزرگ تر انجام شود و برنامه های مدون برای تربیت مشاوران متخصص در این زمینه طراحی گردد. در نهایت، این نوع مشاوره می تواند به عنوان الگویی بومی و موثر، به بهبود کیفیت زندگی دانش آموزان و خانواده ها کمک کند.

کلیدواژه ها:

مشاوره خانواده - رویکرد اسلامی - دانش آموزان - سلامت روان - عملکرد تحصیلی - مشکلات رفتاری - تربیت اسلامی - روابط خانوادگی

نویسندگان

سید جلال موسوی

کارشناسی ارشد علوم تربیتی دانشگاه آزاد شوشتر شاغل آموزش و پرورش

افسانه غفار زاده

کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه اهواز شاغل آموزش و پرورش

ساناز سلطانی

کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه آزاد اهواز شاغل آموزش و پرورش