نقش معلم در تربیت دینی نوجوانان از منظر نهج البلاغه

مقاله حاضر از نوع توصیفی و از لحاظ گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای است که با توجه به نظرات اندیشمندان این عرصه به رشته تحریر در آمده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی نقش معلم در تربیت دینی نوجوانان از منظر نهج البلاغه میباشد. در زمینه ی الگو برداری دانش آموزان از معلم به خصوص آنانی که هنوز کودک هستند و شخصیت شان شکل نگرفته، روان شناسان مطالب سودمندی دارند. آنان معتقدند که کودک در مسیر رشد طبیعی، روند اجتماعی شدن را از طریق همانند کردن خود با والدین و بزرگسالان دیگر طی می کند. او از طریق مشاهده ی رفتار دیگران سعی در یادگیری و تقلید الگوهای رفتاری جدید داشته، بر آن است تا شخصیت خویش را با دیدگاه ها و ارزش های افراد مهم در زندگی خویش همانند سازد. در این ارتباط مهم ترین منبع همانندسازی کودک در سنین مدرسه، بعد از والدین، معلم است. رفتار معلم و هم چنین ظاهر او شبیه به پدر و مادر کودک می نماید و کودک چنان با معلم خود انس می گیرد که گویی یکی از والدین اوست. گاهی این وضعیت تا بدان جا گسترش می یابد که کودک معلم خود را برتر از والدینش می یابد، چرا که او هم فرشته ی محبت است و هم مظهر دانایی و آگاهی. از این رو، ویژگی ها و صفات شخصیتی معلم نقش بسزایی در شکل گیری شخصیت کودکان بازی می کند. کودک با پذیرش رفتارهای معلم به عنوان الگو و سرمشق، هویت اجتماعی متزلزل خویش را استحکام می بخشد. اگر شخصیت معلم دارای صفات انسانی از قبیل مهر ورزی، نوع دوستی، درستکاری، همکاری، خویشتن داری و ایمان باشد، طبعا تقلید چنین ویژگی هایی، سلامت روانی کودک را تضمین خواهد کرد. ولی اگر شخصیت معلم دچار اختلال و نابسامانی باشد، یعنی رفتارهایی خلاف هنجارهای فرهنگی و اجتماعی از او سر زند یا فاقد صفات انسانی باشد، در چنین وضعی همانندسازی کودک با معلم، حاصلی جز رفتارهای نابهنجار و اختلالات نخواهد داشت. بنابراین معلم به عنوان الگوی در دسترس دانش آموز، نقش بسیار حساسی در رفتار او دارد. این برای آغاز کار بود. برای تداوم کار نیز رفتار معلم و تذکرهای او به دانش آموز مفید خواهد بود.

کلیدواژه ها:

تربیت دینی ، اخلاقی ، نقش معلم ، ویژگی های معلم ، تربیت ، قرآن ، نهج البلاغه