بررسی رفتار کارپذیری گرم فولاد ابزار گرم کار W۳۶۰ در حالت ریختگی و کارشده

در پژوهش حاضر، کارپذیری گرم فولاد ابزار گرم کار W۳۶۰ در حالت ریختگی و کارشده، با انجام آزمایش کشش گرم در محدوده دمایی ۹۰۰ تا ۱۲۰۰درجه سانتی گراد، در نرخ کرنش ثابت ۰/۱ بر ثانیه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد، در هر دو فولاد ریختگی و کارشده، با افزایش دما از ۹۰۰ به ۱۰۰۰درجه سانتی گراد، به دلیل حل شدن کاربیدها و وقوع تبلور مجدد دینامیکی، شکل پذیری افزایش یافته است. در دمای ۱۰۵۰درجه سانتی گراد، بیشترین میزان تبلور مجدد رخ داده و اندازه دانه ها کاهش یافته است. این کاهش اندازه دانه در فولاد کارشده به دلیل اندازه دانه اولیه کوچک تر مشهودتر بود. نمونه های کارشده، شکل پذیری گرم بیشتر و تنش حداکثر کمتری نسبت به نمونه های ریختگی نشان دادند. شکل پذیری فولاد ریختگی در دمای ۱۲۰۰درجه سانتی گراد، افت قابل ملاحظه ای را نشان داد که ناشی از حضور رسوبات حل نشده باقی مانده در مرزدانه ها و تمرکز تنش اطراف آنها و تشکیل ترک های مرزدانه ای در مجاورت آنها است، در حالی که شکسته شدن رسوبات در فولاد کارشده از تمرکز تنش اطراف آنها ممانعت کرده است. مطابق تصاویر ریزساختاری نمونه ها پس از آزمایش کشش گرم، در نمونه های کارشده، شبکه پیوسته کاربیدهای آلیاژی حین نورد و وقوع تبلور مجدد شکسته شده، کاربیدها ریزتر و توزیع آنها یکنواخت تر شده است. این مساله سبب کاهش تمرکز تنش در اطراف کاربیدها و کارپذیری گرم بالاتر نمونه های کارشده شده است. مطابق بررسی های صورت گرفته، بهترین محدوده تغییر شکل گرم فولاد W۳۶۰ در هر دو حالت ریختگی و کارشده، محدوده دمایی ۱۰۵۰ تا ۱۱۵۰درجه سانتی گراد به دست آمد.

کلیدواژه ها:

W۳۶۰ Hot Work Tool Steel ، Hot Workability ، Dynamic Recrystallization ، Hot Tencile Test ، Cast and Wrought Structure ، فولاد ابزار گرم کار W۳۶۰ ، کارپذیری گرم ، تبلور مجدد دینامیکی ، آزمایش کشش گرم ، ساختار ریختگی و کارشده