حق و مصلحت؛ تصویر توازن

با وجود اهمیت نهاد حق برای حفاظت از کیان فردی و نهاد مصلحت عمومی برای صیانت از حیات جمعی، و البته لزوم عدم چشم­پوشی از این هر دو به مثابه دو بال پرواز در مسیر نیل به عدالت، پرهیز از تضارب آراء در این خصوص که کدام یک بر دیگری رجحان دارد، پرسشی ناگزیر بوده و هست. از آنجایی که قطعا هیچ کس با هرج و مرج موافق نیست، نمی توان حقوق شهروندان را حتی در شرایط کاملا متعارف، بی­حدوحصر تلقی کرد. بنابراین بایستی میان ادعاهای فردی و مطالبات جمعی تعادل و توازن برقرار نمود. با این همه باید توجه داشت که تعادل و توازن، فرایندی ایستا و ثابت نبوده، بلکه پویا، متحول و منعطف است. از این رو به نظر می­رسد مزیت اصلی «مدل بالانس یا توازن» در مقایسه با سایر شیوه های حل تعارض، انعطاف پذیری و حساسیت بالای آن نسبت به سیاق و زمینه بحث باشد. اما آنچه بدون شک ضروری است و دغدغه همواره نویسندگان نوشتار پیش رو بوده، آن است که شعار توازن و تعادل در معرض نظریه­پردازی و تجزیه و تحلیل دقیق و موشکافانه قرار گرفته و لوازم عملی آن تا حدودی مشخص شود. بدین منظور تبیین محتوای کلی نظریه تعادل و متعاقب آن، معرفی آزمون های سه­گانه و البته نحوه به کارگیری آنها، ادعای این مقاله را بر پایاب­ های استوارتری قرار می­ دهد.

کلیدواژه ها:

balance theory ، Suitability test ، Necessity test ، Proportionality test ، public interest ، Right