بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر معماری معاصر مطالعه موردی( طراحی مدارس پایدار در شهر اراک، استان مرکزی)

تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از چالش های عمده زیست محیطی قرن بیست و یکم، تاثیرات گسترده ای بر حوزه های مختلف زندگی بشری از جمله معماری و طراحی فضاهای آموزشی داشته است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر معماری معاصر مدارس در شهر اراک، استان مرکزی، و ارائه راهکارهای طراحی پایدار انجام شده است. شهر اراک که با شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک و همچنین مواجهه با مشکلات زیست محیطی نظیر افزایش دما، کاهش بارش و کاهش منابع آب روبروست، به ویژه نیازمند بازنگری در اصول طراحی و ساخت مدارس پایدار می باشد. در این مطالعه، از روش تحقیق ترکیبی شامل مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با معماران، مدیران مدارس و معلمان، و مشاهده میدانی استفاده شده است. پنج مدرسه نمونه با ویژگی های مختلف از نظر معماری، مدیریت و موقعیت جغرافیایی در اراک انتخاب شده اند تا نمایی جامع از وضعیت موجود ارائه شود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای تحلیل کیفی و کمی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تغییرات اقلیمی تاثیر قابل توجهی بر طراحی و عملکرد مدارس داشته و نیازمند اتخاذ راهکارهای نوآورانه و پایدار است. استفاده از مصالح بومی و طبیعی، بهره گیری از تکنولوژی های صرفه جو در مصرف انرژی، طراحی سازگار با شرایط اقلیمی و ایجاد فضاهای آموزشی انعطاف پذیر از جمله راهکارهای پیشنهادی پژوهش می باشند. همچنین، توجه به تهویه طبیعی، نورپردازی بهینه و مدیریت کارآمد آب از دیگر عوامل کلیدی در طراحی مدارس پایدار محسوب می شوند. این پژوهش با ارائه چارچوبی جامع برای طراحی مدارس پایدار در شرایط اقلیمی خاص اراک، می تواند راهنمایی مفیدی برای معماران، طراحان و تصمیم گیرندگان حوزه آموزش و معماری باشد. همچنین، نتایج حاصل از این مطالعه می تواند مبنایی برای تحقیقات آینده و تدوین سیاست های مرتبط با معماری پایدار در مناطق مشابه فراهم آورد. اهمیت این تحقیق نه تنها در بهبود کیفیت فضاهای آموزشی، بلکه در کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی بر محیط زیست و ارتقای سلامت روانی و جسمانی دانش آموزان نیز نهفته است.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیمی ، معماری پایدار ، طراحی مدارس ، اراک ، استان مرکزی ، مصالح بومی ، مدیریت منابع آب