بازخوانی نقاشی واقعگرای ایران در دهه ۶۰

بیان مسئله: دهه ۶۰ شمسی در ایران به دلیل تراکم تاثیرات اجتماعی و سیاسی، از جمله انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، دوره های کلیدی در بازآفرینی واقع گرایی اجتماعی در هنرهای تجسمی محسوب می شود. این پژوهش با بهره گیری از دو رویکرد تبارشناسانه و شمایل شناسانه، به تحلیل بسترهای اجتماعی، تاریخی و زیبایی شناختی آثار نقاشی این دهه می پردازد. رویکرد تبارشناسانه با تاکید بر گسستها و تداوم های تاریخی، زمینه های شکل گیری واقع گرایی اجتماعی در نقاشی ایران و در عین حال، رویکرد شمایل شناسانه به تحلیل فرم ها، نمادها و ساختارهای تصویری موجود در آثار این دوره می پردازد. هدف پژوهش: یافته های پژوهش نشان می دهد که نقاشی واقع گرای اجتماعی دهه ۶۰، در تالش برای بازنمایی مسائل اجتماعی و سیاسی، از تلفیق سنت های بومی و همین طور دستاوردهای جهانی بهره گرفته است. هنرمندان این دوره با الهام از انقلاب، جنگ و تحوالت اجتماعی به تولید آثاری پرداختند که از واقعیت های جامعه الهام گرفته اما به شیوه ای نمادین و بومی ارائه شده اند. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی و توصیفی-تحلیلی است و بر پایه داده های گردآوری شده از منابع کتابخانه ها و تحلیل مصاحبه های نقاشان فعال همچون معصومه مظفری، مهرداد محبعلی و دیگر نقاشان مورد بحث در دهه ۶۰ انجام گرفته است. نتیجه گیری: این پژوهش در نهایت، به نقش نقاشان مطرح این دوره و تاثیر جریان های ادبی، سینمایی و هنری در شکل گیری واقع گرایی اجتماعی پرداخته است. نقاشی های واقع گرایانه اجتماعی دهه ۶۰، به ویژه با توجه به رویکردهای شمایل شناسی و تبارشناسی، از پیچیدگی های اجتماعی و فرهنگی خاص آن دوره تاثیر پذیرفته و منعطف به شرایط سیاسی و اجتماعی بوده اند. در این پژوهش، نشان داده شد که این نقاشان با استفاده از ظرفیت های هنری خود، در شرایطی که جامعه ایران درگیر انقلاب و جنگ بود، نقش مهمی در

کلیدواژه ها:

هنر و اجتماع ، نقاشی واقع گرای ، دهه ۶۰ ، تبارشناسی ، شمایل شناسی