برابرسازی ساختاری-معنایی واژه های مصوب فرهنگستان سوم برای اصطلاحات انگلیسی: موردپژوهی پسوندها

در پژوهش پیش رو با رویکردی ساخت بنیاد در چارچوب نظریه ساخت واژه ساختی، معادل های فارسی برگزیده فرهنگستان سوم دربرابر اصطلاحات انگلیسی در حوزه پسوند بررسی شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی الگوهای واژه سازی را برپایه طرح واره های ساختی-معنایی تبیین کرده است. هدفی که در این نوشتار دنبال می شود شناخت زوایای پنهان و آشکار ساخت واژه در واژه سازی زبان علم است. داده های پژوهش از ۱۷ دفتر فرهنگستان زبان و ادب فارسی به صورت تمام شماری (۵۱۲۰۰ واژه) گردآوری شده است. براساس یافته ها، درمیان ۵۱۲۰۰ واژه مصوب، تعداد ۸۹۹۵ واژه با روش پسوندافزایی ساخته شده اند. فرهنگستان سوم با افزودن تعداد ۱۱ پسوند و ۱۵۶ پسوندواره (اسمی و فعلی)، تعداد ۱۹۲ پسوند و پسوندواره فعال و نیمه فعال را در ساخت واژه های مصوب فرهنگستان سوم به کار گرفته است که این شمار برای ساخت واژه های علمی بسنده نیست و فرهنگستان سوم برای رفع نیاز زبان علم، برخی پسوندهای موجود را به لحاظ ساختاری و معنایی گسترش داده است. باوجود تلاش درخور ستایش فرهنگستان سوم می توان به وجود چندگانگی اشتقاق های پسوندی، ناهمگونی معنایی–ساختاری برخی پسوندهای فارسی دربرابر پسوندهای انگلیسی و مغایرت با برخی اصول و ضوابط واژه گزینی نیز اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

واژه گزینی ، ساختاری-معنایی ، صرف ساختی ، پسوند ، فرهنگستان زبان و ادب فارسی