نقش محمول بند پایه در زمانداری و درجه انتزاع فاعل بندهای متممی زبان فارسی (در چارچوب کمینه گرایی لاندا و نقشگرایی گیون)

در مقاله پیش رو تاثیر شدت کنترل فعل بند پایه بر زمانداری و درجه انتزاع فاعل بندهای متممی زبان فارسی بررسی می شود. لاندا (۲۰۰۶) کنترل اجباری بند پایه بر بند متممی را با رخداد عمل بند متممی مرتبط میداند؛ به طوری که تعبیر معنایی محمول بند پایه، ازطریق مشخصه دستوری زمانداری و مشخصه معنایی زمان، وجه و زمانداری بند پیرو را تعیین می کند. گیون (۱۹۸۰) نیز معتقد است ساختهای کنترلی، نتیجه تلفیق دو حوزه معنی و نحو هستند. افزایش شدت کنترل بند پایه بر رخداد بند متممی، درجه بیزمانی بند متممی را افزایش میدهد. هدفی که در این مقاله دنبال می شود بررسی دو مشخصه زمانداری و زمان، در ساختهای کنترلی و تاثیر آن بر بازنمایی فاعل انتزاعی و درجه بیزمانی بند متممی است. دادههای این پژوهش شامل ۳۰۰ جمله است که به شیوه کتابخانه ای با دستهبندی افعال کنترلی و انواع بندهای متممی از آثار پیشین گردآوری شده و به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. بنابراین، با تلفیق رویکردهای صورت گرا و نقش گرا نتایج، مدرج بودن عناصر دستوری مانند زمانداری و فاعل انتزاعی را نشان می دهد؛ به گونه ای که با کاهش شدت کنترل فعل بند پایه، وجه و زمانداری بندهای متممی از التزامی بیزمان با فاعل انتزاعی به سمت اخباری زماندار با فاعل آشکار تغییر می یابد.

کلیدواژه ها:

ساخت کنترلی ، زمانداری ، زمان ، بیزمانی ، ضمیر انتزاعی ، کمینه گرایی ، نقش گرایی