شگردهای عطار در باورپذیرکردن رئالیسم جادویی حکایات تذکره الاولیاء

زمینه: اصطلاح رئالیسم جادویی برای نخستین بار در قرن بیستم و در توصیف سبک نقاشی پست اکسپرسیونیسم به کاررفت. سپس نویسندگان، تحت تاثیر مفاهیم نظری مطرح شده پیرامون این اصطلاح قرار گرفتند و از آن به عنوان تکنیکی در بیان داستان سود جستند. این تکنیک، مبتنی بر تلفیق واقعیت و عناصر فراواقعی و جادویی است، اما شیوه بیان نویسندگان این مکتب به گونه ای است که عناصر شگفت و فراواقعی موجود در داستان های این سبک، به صورت باورپذیر و طبیعی در کنار عناصر واقعی جلوه گر شده است. عطار نیز مانند نویسندگان رئالیسم جادویی از شگردهای حکایت گری خود در جهت باور پذیر کردن وقایع جادویی و شگفت انگیز تذکره الاولیاء استفاده کرده ‎است. روش: در این مقاله با روش توصیفی_ تحلیلی، شگردها و شیوه بیان عطار در باورپذیر کردن حکایات رئالیسم جادویی تذکره الاولیاء مورد بررسی قرار گرفته و وجوه شباهت آن با نویسندگان این سبک بیان گردیده و مشخص شده عطار از شگردهای حکایت گری خود در جهت باورپذیر کردن وقایع فراواقعی و شگفت انگیز تذکره الاولیاء استفاده کرده است.یافته­ ها: عطار با به کار بردن شگردهایی چون لحن عادی با زبان جادویی، زاویه دید دانای کل، حضور شاهد ( شاهدان) در صحنه وقوع کرامات، توصیف جزئیات، آشنایی زدایی، واقعی شدن کنایات و غلو و اغراق،  امر شگفت را در حکایات تذکره الاولیاء خلق کرده و یا از این طرق درصد شگفتی پدیده های جادویی را افزایش داده است.

کلیدواژه ها:

رئالیسم جادویی ، تذکره الاولیاء ، حکایات عرفانی ، باورپذیری