جایگاه تقیه در کاهش اختلاف مذاهب اسلامی

تقیه که در لغت به معنای پرهیز از خطر و حفظ جان و مال است , در اصطلاح دینی , و در زمینه های گوناگون اعتقادی و سیاسی , معنایی بس گسترده یافته و مجادلات پردامنه ای برانگیخته است .یکی از مباحث مطرح شده در مکتب اسلام که از جمله معتقدات کل - فقهی مسلمین به شمار می رود؛ مسئله »تقیه « است . تقیه به عنوان یک »تاکتیک عمومی « و »شیوه معقول- « جهت حفاظت از هر ضرر و خطری - پیش از آنکه ریشه در نصوص و شرع مقدس اسلام داشته باشد، ریشه در عقل و فطرت انسان دوانده است .با ظهور شریعت مقد س اسلام، نه تنها مخالفتی با مسئله ی تقیه صورت نگرفت بلکه پیشوایان الهی این مکتب با معرفی این تاکتیک عقلی به عنوان »سپر « و »پناهگاه و قلعه «، پیروانشان را به آن ترغیب و تشویق نموده و از مخالفت و ترک آن بر حذر داشتند. ائمه معصومین ( علیهم السلام) در تاریخ پرفراز و نشیب شان، همواره در خفقان و سخت ترین شرایط ،تحت سیطره حکام ظالم وقت - چه در زمان بنی امیه و چه در زمان بنی عباس و بعد از آن - زیر ظلم و ستم بسر می بردند و با توجه به همین شرایط ، ایشان با تقیه نمودن، خود وروانشانپی را از هلاک نجات داده و فقه سیاسی تقیه را قولا و عملا مطرح نمودند. نظر به اهمیت این مسئله ، دانشمندان شیعه اعم از فقها و محد ثین و متکلمین و اصولیین در ادوار مختلف تاریخ ، مسئله ی »تقیه « را مطرح نموده،به واهداف و شرایط آن پرداخته اند.

کلیدواژه ها:

تقیه ، مذاهب اسلامی