ارزیابی شاخص پایداری اقتصادی در بخش کشاورزی ایران

ارزیابی شاخص پایداری اقتصادی در کشاورزی و شناخت نقاط قوت و ضعف آن در هر منطقه می تواند به قانونگذاران در اتخاذ سیاست ها و راهبردهای متناظر با وضعیت کنونی کمک زیادی کند. بدین منظور در مطالعه حاضر پایداری اقتصادی در کشاورزی ایران با استفاده از شاخص اقتصادی (ESI) و وزندهی سنجه ها بر اساس تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، طی سال های ۱۳۸۵ الی ۱۴۰۰ مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج شاخص پایداری اقتصادی در ایران حاکی از آن است که این شاخص با میانگین ۰.۶۵۸ در وضعیت متوسطی قرار گرفته است و این شاخص طی سال های مورد بررسی از ۵۷.۰ تا ۸۶.۰ با نرخی معادل ۲.۶۱ افزایش یافته است. بر اساس نتایج حاصل از روش تحلیل سلسله مراتبی استان های فارس، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی به ترتیب با میانگین شاخص اقتصادی ۰.۸۱۱، ۰.۷۱۹، ۰.۷۰۴ بهترین وضعیت اقتصادی در پایداری کشاورزی را نسبت به سایر استان های کشور دارد و از مهمترین دلایل وضعیت مطلوب این استان ها می توان به بالا بودن زیرشاخص های ارزش افزوده بخش کشاورزی، سرانه تولید شاغلین بخش کشاورزی، نسبت درآمد خانوار روستایی به شهری، عملکرد محصولات کشاورزی و بالا بودن ضریب مکانیزاسیون اشاره کرد. استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان جنوبی به ترتیب با مقدار ۰.۴۹۹، ۰.۵۳۲، ۰.۵۴۸ وضعیت نامساعد اقتصادی را دارا بودند. با توجه به سطح متوسط پایداری اقتصادی در کشاورزی الزم است متولیان بخش کشاورزی با سرمایه گذاری بر روی زیرساخت های تولید و روش های مناسب کشاورزی در جهت توسعه پایدار کشاورزی گام بردارند.

کلیدواژه ها:

شاخص اقتصادی ، پایداری ، تحلیل سلسله مراتبی ، ایران