بررسی تاثیر عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی بر ردپای اکولوژیکی در کشورهای در حال توسعه

در دهه های اخیر، آلودگی به یکی از چالش های اصلی مدیریتی کشورها تبدیل شده است. از میان مصادیق آلودگی، آلودگی های ناشی از گازهای گلخانه ای یکی از تهدیدهای جدی پیش روی بسیاری از کشورها می باشد. گاز دی اکسید کربن یکی از آلوده کننده ترین گازهای گلخانه ای به شمار می رود. بر این اساس می توان عنوان کرد که کاهش انتشار دی اکسید کربن نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار دارد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی بر ردپای اکولوژیکی در کشورهای در حال توسعه طی سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ در قالب مدل پانل SLS۳ است. نمونه آماری این تحقیق ۱۶ کشور منتخب در حال توسعه شامل: ایران، هند، ترکیه، بلغارستان، شیلی، کلمبیا، جمهوری چک، اکوادور، مجارستان، برزیل، تونس، پرو، تایلند، پاکستان، فیلیپین و سری لانکا می باشد. در این مطالعه سعی شد کشورهایی انتخاب شوند که کامل ترین منابع اطلاعات را در مقایسه با سایر کشورها داشته باشند. اطلاعات موردنیاز مربوط به متغیرها از بانک جهانی جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که در کشورهای در حال توسعه ضریب تولید ناخالص داخلی مثبت است یعنی با افزایش تولید ناخالص داخلی، انتشار دی اکسید کربن افزایش می یابد. از طرفی، ضریب توان دوم تولید ناخالص داخلی سرانه نیز منفی و موافق فرض منحنی زیست محیطی کوزتیس است. متغیر مصرف انرژی اثر مثبت و معنادار بر آلودگی زیست محیطی دارد. همچنین متغیرهای توسعه مالی و مخارج دولت دارای تاثیر مثبت بر آلودگی زیست محیطی بودند و شاخص بازبودن تجاری اثر منفی بر انتشار آلودگی داشته است. با توجه به یافته های مطالعه، کشورها باید در اتخاذ سیاست ها، مسئله آلودگی محیط زیست را به صورت ویژه مورد توجه قرار دهند تا بتوانند در مسیر توسعه پایدار گام بردارند.

کلیدواژه ها:

ردپای اکولوژیکی ، اقتصادی ، انرژی ، منحنی کوزنتس