پیگیری ابعاد بینالمللی ملیگرایی ایرانی در دوره محمدرضا شاه

این مطالعه به بررسی بازسازی هویت ملی ایرانی در دوره محمدرضا شاه (۱۹۵۳ تا ۱۹۷۹) می پردازد. با تکیه بر مطالب جمع آوری شده از یادداشت های شخصی و بیانات شاه و بازیگران کلیدی آن دوره و استفاده از جامعه شناسی تاریخی در روابط بین الملل به عنوان چارچوب نظری خود، این مطالعه به تحلیل نقش اساسی عوامل بین المللی در شکل گیری ملی گرایی دولت ایرانی می پردازد. این مقاله ادعا می کند که برای درک معنی مرتبط با ایرانی بودن، باید به جزئیات تعاملات بین المللی-داخلی نگاه کنیم، زیرا هویت ملی ایرانی توسط شاه در کنار دینامیک های تغییرپذیر ناشی از این تعامل خاص میان دینامیک های داخلی و خارجی شکل و بازشکل یافته است. تفسیر شاه از هویت ایرانی در تقاطع تالش هایش برای کسب مشروعیت در برابر میراث مصدق و ملی گرایی محبوب او در سطح داخلی و تالش برای احیای کنش گری ایران در دوران جنگ سرد در سطح بین المللی شکل می گیرد. شاه با بهره گیری از رویکردهای درون نگر و برون نگر، سعی در برجسته سازی محتوای ملی گرایی ایرانی که توسط مصدق بیان شده بود، داشت و معنای جدیدی به ملی گرایی ایرانی بخشید. این ملی گرایی به عنوان چسب ایدئولوژیک سازندگی دولت اش شناخته می شود و دارای اعتقاد راسخ به صنعتی شدن سریع، تاکید بر وحدت به جای تنوع، منحصر به فردی بودن هویت ایرانی نسبت به شرق و غرب، و ارائه شاه به عنوان نماینده واقعی و اخلاقی مردم ایران بوده است.

کلیدواژه ها:

ملیگرایی ایرانی ، جامعه شناسی تاریخی در روابط بین الملل ، ملی گرایی پهلوی ، ملی گرایی مصدق