تبیین اثرات زیست شبانه بر پایداری شهر تهران؛ مطالعه موردی دریاچه شهدای خلیج فارس

شهر در ایران، به ویژه شهر تهران، تحت تاثیر شرایط جهانی و تغییرات فرهنگی و اجتماعی داخلی ، تحولات ویژهای را از سر گذرانده است . نتیجه این امر گسترش فضاهای شهری و توسعه وجوه فراغتی و مصرفی بوده است . پدیداری زیست شبانه به عنوان یکی از عرصه های نوظهور در شهر تهران از منظر کالبدی ، اجتماعی و اقتصادی واجد امکانها و پیامدهایی برای توسعه شهر است که می تواند در این زمینه تسهیل گر باشد یا با مداخله ، روند توسعه شهری را با چالش مواجه سازد. این پژوهش با در نظر گرفتن منطقه دریاچه شهدای خلیج فارس به عنوان میدان مطالعه ، با روش کیفی گراندد تئوری به تبیین جامعه شناختی مهم ترین اثرات و پیامدهای زیست شبانه بر توسعه پایدار شهر تهران از منظر شهروندان حاضر در آن محل پرداخته است ؛ نتایج بدست آمده از مصاحبه با ۱۰ نفر از شهروندان بیانگر آن است که جوانان اصلی ترین کنشگران حیات شبانه در منطقه دریاچه شهدای خلیج فارس هستند. همچنین ، مهم ترین مشخصه زیست شبانه در آن محل ، برجسته بودن وجه تفریحی و سرگرمی آن در یک بستر اقتصادی و تجاری است . زیست شبانه به شکل کنونی دارای پیامدهای منفی نظیر امکان گسترش آسیب های اجتماعی ، غلبه وجه اقتصادی و تجاری و تضعیف وجوه اجتماعی و فرهنگی و محلی است ؛ از سوی دیگر، دربرگیرنده ظرفیت های قابل توجهی نظیر رونق اقتصادی ، گسترش نشاط و همبستگی اجتماعی در سطح خانواده و جامعه می باشد. با در نظر گرفتن ظرفیت ها و پیامدهای زیست شبانه برای توسعه پایدار شهری ، در صورت فراهم نمودن بسترهای لازم و مداخلات موثر دستگاههای حاکمیتی ، زیست شبانه می تواند پایداری شهری را به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه ها:

تهران ، توسعه پایدار ، زیست شبانه ، شهر