شیوه تعامل با مخالف مذهبی از منظر امام رضا (ع)

مذهبی با ایشان اختلاف نظر داشتند. امام رضا (ع) به عنوان یکی از مهمترین ائمه شیعه، در طولدوران امامت خود، با گروه های مختلفی از مخالفین مذهبی و فکری روبرو شدند. در این تحقیق سعی برآن است که نشان داده شود امام رضا (ع) چگونه با استفاده از گفتوگوی منطقی و استدلالی و در عینحال با احترام به عقاید دیگران، توانسته اند فضای گفتوگو و تعامل را با مخالفین مذهبی خود شکل دهند .فرضیه اصلی این تحقیق آن است که امام رضا (ع) در تعامل با مخالفین مذهبی خود، همواره بهروشهای مبتنی بر منطق و احترام متقابل پایبند بودند و از این طریق نه تنها به دفاع از حقایق دینیاسلام پرداختند، بلکه زمینه ساز فهم متقابل و همزیستی مسالمت آمیز میان ادیان و مذاهب مختلف گردیدند .چگونگی تعامل های امام رضا(ع) همراه با اصول و مبانی رفتاری ایشان است که به صورت چکیدهمیتوان گفت: تعامل، ارتباطی اجتماعی و دوسویه است که به صورت واکنش و بازخورد جلوهمی کند.مخالف کسی را گویند که در جهان بینی و باورش با دیگری ناسازگار باشد.مخالفان امام رضا(ع) یاسیاسی یا مذهبی یا برونمذهبی هستند.این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با شیوه کتابخانه ای بهتحلیل مناظرات و گفتمان امام رضا (ع) با مخالفان پرداخته شده است.این نوشتار مخالفان سیاسی راجریان حاکم آن زمان، و مخالفان مذهبی را برخی فرقه های شیعه و اهل سنت انگاشته است.از دگرکیشان بانام مخالف برون مذهبی یاد کرده است.از آنجا که امام رضا(ع) برای الگوگیری فردی برجسته است، بهتعامل و رفتار او با مخالفانش پرداخت هاست.نخست زمانه و سپس زمینه آن عصر را باز شناسانده است.ازسویی، به جهان بینی امام رضا(ع) گذرا می پردازد که دربردارنده معرفت شناسی، هستی شناسی وانسان شناسی ایشان است.انسان در اندیشه امام دوساحتی معرفی شده است و مقام خلیفه اللهی و اختیار ازمبانی انسان شناختی ایشان هستند.تعامل امام در این نوشتار دربردارنده اصل های پیشینی و پسینیاست.اصل هایی همچون اصل مسئولیت و رهبری، اصل کرامت ذاتی انسان و … .تعامل اما م با مخالفاننیز ایجابی یا سلبی و مستقیم یا غیرمستقیم نمود یافته است که هرکدام دربرگیرنده روش هایی هستند.

کلیدواژه ها:

شیوه تعامل ، گفتمان ، مخالف مذهبی ، امام رضا (ع)