واکاوی امکان تخصیص قرآن با روایات(مطالعه موردی حجیت روایات استثنائات حرمت ربا)

روایات بر خلاف قرآن، جعل شدنی و تحریف پذیر هستند و امکان اشتباه و نسیان در آن ها وجود دارد، ازطرفی ربا از گناهان کبیره ای است که حرمت آن در آیات متعددی از قرآن و در روایات متواتری از معصومینمورد تاکید قرار گرفته است. هرگاه کسی پولی را قرض گیرد موظف به برگرداندن اصل آن است لکن اگر قرضدهنده شرط دریافت زیاده کند و این شرط وصول گردد، ربا محقق شده است. مطابق آیات قرآن ربا ظلم است ودارای قبح ذاتی است و هرگز استثنا پذیر و قابل تخصیص نیست؛ از طرف دیگر به استناد برخی از روایات،استثنائاتی در این خصوص وجود دارد که گفته می شود بین پدر و فرزند، زن و شوهر، عبد و مولا و کافر ومسلمان ربا نیست. در این خصوص دو نظریه وجود دارد؛ نظریه اول مربوط به فقهایی است که قائل بر امکانتخصیص قرآن با روایات هستند. ایشان روایات استثنائات حرمت ربا را جوازی بر تخصیص حرمت ربا میدانند. دسته دوم فقهایی هستند که روایات استثنائات حرمت ربا را مخصص آیات قرآن می دانند از این رو اصولاجواز دریافت ربا را در موارد ذکر شده، خارج موضوع تلقی می کنند. این پژوهش درصدد است با جمع آوریکتابخانهای اطلاعات و روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد مطالعه موردی، از منابع آیی و روایی و متون فقهی،این مسئله را واکاوی کند که اولا آیا روایات می توانند تخصیص کننده آیات قرآن باشند؟ و ثانیا آیا روایاتمتعارض با تحریم ربا در قرآن، حجیت دارند یا خیر؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که روایات مربوط بهاستثنائات حرمت ربا فاقد حجیت، و نه تنها از قلمرو تخصیص بلکه از حوزه تخصص نیز خارج هستند.

کلیدواژه ها:

تخصیص آیات قرآن ، تخصیص حرمت ربا ، استثنائات حرمت ربا