قاعده تسامح در ادله سنن و گستره آن در نگره اجتهادی

یکی از راهکارهای رویارویی با اخبار ضعیف اصطالحی، بهره وری از قاعده ای است که به تسامح در ادله سنن نام بردار است. بنیادی ترین دلیل این قاعده، دسته ای از اخبار است که «اخبار من بلغ» با عنوان اند. در میان دانشوران، در میزان داللت این اخبار بر قاعده یاد شده و گستره آن دیدگاه های گوناگونی وجود دارد. از اینرو شناخت جایگاه این قاعده و دامنه شمول آن در روند اجتهاد و استنباط احکام بایسته می نماید. این پژوهش با بهره از منابع اسنادی و به روش توصیفی-تحلیلی در پی بازخوانی دیدگاه های مرحوم آیت الله العظمی سید محمد سعید حکیم درباره نحوه برداشت از اخبار پیش گفته و تبیین دامنه آن است. برای این منظور، پس از تعریف قاعده و بیان دالیل آن، چهار دیدگاه رایج در برداشت از اخبار من بلغ، در نگره فقاهتی مرحوم حکیم بررسی شده است. در گام پسین نیز، روا بودن گستراندن دامنه قاعده تسامح در سه محور ذیل پی گرفته شده است: اخبار ضعاف رهنمون به مکروهات؛ استحباب مندرج در فتوای فقیهان و نیز بازگو کردن اخبار ضعیف در بردارنده قصص، مواعظ، فضائل و مناقب اهل بیت علیهم السلام.

کلیدواژه ها:

خبر ضعیف ، تسامح در ادله سنن ، اخبار من بلغ ، آیت الله العظمی حکیم ، دامنه قاعده