تحلیل نظریه خودآیینی کانت بر مبنای مضامین والیت پذیری در قرآن و صحیفه سجادیه

والیت پذیری الهی گریز از خلق به سوی ولی حقیقی است که عالوه بر کفایت انسان از خودآیینی، او را از بند دگرآیینی نجات می دهد و «والیت آیین» می کند. کانت با غایت انگاری انسان او را محور قرار داده و معتقد به استقلال و آزادی فی نفسه عقل و اراده نسبت به هر نظام علت و معلولی است. افتراق نظریه خودآیینی با دیدگاه والیت پذیری و والیت آیینی قرآنی، ضرورت پژوهش حاضر را نشان میدهد که با روش تحلیلی-انتقادی بر مبنای مضامین والیت پذیری در قرآن و صحیفه سجادیه به تحلیل این نظریه پرداخته است. حاصل این کاوش دستیابی به موارد انطباق نظریه خودآیینی با آموزه های والیت پذیری شامل تقابل با انگیزه های درونی مغایر با عقل و تقابل با سیطره عوامل بی رونی غیر خدا است. موارد تعارض این نظریه با مضامین والیت پذیری شامل باور به کفایت و حجیت اراده عقالنی، فردگرایی و ارجحیت بخشی به فهم خود، القای تعدد و تکثر مسیرهای اخلاقی، نادیده انگاری و نفی مضامین والیت پذیری و امتناع تحقق خارجی خودآیینی به معنای واقعی به دست آمد.

کلیدواژه ها:

والیت پذیری ، خودآیینی ، کانت ، قرآن ، صحیفه سجادیه