بررسی و نقد نظریه تجدد امثال

تغییر و تحول در میان موجودات امری بی نهان است که هر کسی با مشاهده جهان پیرامون خویش به عیان در می یابد و از آنجا که این تحوالت حکمی از احکام مرتبه ای از موجودات است تفسیر آن به عهده علوم کلی نظیر فلسفه و عرفان است. اگرچه اصل مطلب یعنی تغییر موجودات روشن است اما در تبیین نحوه این تغییرات نظریات متفاوتی ارائه شده است. نظریه تجدد امثال به معنای اعدام و ایجاد آن به آن ماسوی الله، یکی از این نظریات است که از سوی عرفا مطرح گردیده است. قائلین به این نظریه عالوه بر ادعای شهود این امر، با استناد به برخی آیات قرآن و یا با استناد به برخی قواعد "بل هم فی لبس من خلق جدید"، "کل یوم هو فی شان" نظیر در صدد اثبات این نظریه هستند. از آنجا که تمام عالم "عدم تکرار تجلیات الهی" عرفانی نظیر از نظر عرفا تجلیات و تعینات حقیقت واحد وجود است، این تجلی در هر آن معدوم شده و در آن بعد تجلی دیگری ظاهر می گردد. در این پژوهش که با روش انتقادی-تحلیلی انجام شده است، نشان داده شده که این نظریه با اشکالات جدی نظیر از بین رفتن وحدت شخصی متجدد، عدم تمایز میان موجود مجرد و مادی و زوال وحدت فردی در معاد روبرو است.

کلیدواژه ها:

تجدد امثال ، تجدد اعراض ، حرکت جوهری ، ابن عربی ، خلق جدید