امکان سنجی حق ارش کالای معیوب در معاملات همجنس با رویکرد فقه مقارن

در تعاملات مالی دو جنس مکیل و موزون، وجود تفاضل موجب بطلان و ربا می شود. در صورتی که یکی از عوضین سالم و دیگری معیوب باشد، این پرسش اصلی قابل طرح است که آیا وی حق گرفتن ارش و مابه التفاوت صحیح و معیوب را دارد یا به دلیل مستلزم شدن ربا، اخذ ارش ساقط می شود. در این زمینه برخی از فقها به اثبات حق ارش و برخی به سقوط چنین حقی قائل شده اند. در متون حقوقی و قانون مدنی نیز در این مورد صراحتی وجود ندارد. هدف این نوشتار امکان سنجی اخذ ارش در چنین معامله ای با خوانش دقیق از حق ارش و نسبت آن با معامله است. پژوهش این با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به این نتیجه دست یافت که از آنجا که شرعیت ارش جزئی از مفهوم خیار عیب شمرده می شود، در صورت فسخ معامله، قابلیت مطالبه و دریافت چنین حقی وجود دارد. امکان اخذ ارش همگام با عدالت قراردادی و انعقاد چنین قراردادی نیز فرض ارتکازی وصف کالای سالم از ناحیه طرفین معامله است.

کلیدواژه ها:

ارش سقوط ، ربوی معاملات ، معیوب کالای ، ارش حق ، همجنس کالای