اثبات نظر یه آیه هللا عبدالکریم حائری پیرامون مقام بیان متکلم به عنوان یکی از مقدمات حکمت

در مقام بیان بودن متکلم، یکی از شرایط برداشت اطالق از کالم عنوان شده است و مورد تایید بسیاری قرار گرفته است؛ اما در این میان آیه هللا حائری به مخالفت با این دیدگاه پرداخته اند. در نگاه ایشان اراده اصالی متکلم به طبیعت تعلق می گیرد مگر خالف آن ثابت شود و طبیعت به طور قهری به ماهیت مطلق منطبق خواهد شد؛ چون ماهیت البشرط، ماهیتی است که هیچ قیدی در آن لحاظ نشده حتی قید اطالق و ارسال، و به اصطالح عدم اللحاظ در موضوع له آن اخذ شده است، وقتی کلمه مهمل به کار می رود و قیدی آورده نمی شود به طور قهری به تمامی افراد آن سرایت می کند نه به بعضی، که این همان مطلق خواهد بود. به عبارت دیگر اطالق در نگاه آیه هللا حائری نتیجه اصاله الحقیقه هست اما در نگاه مشهور بعد سلطان العلماء نتیجه مقدمات حکمت است. در نگاه آیه هللا حائری با ورود قیود منفصله، مطلق از اطالق خود نخواهد افتاد و مراد استعمالی متکلم کماکان مطلق باقی خواهد ماند فقط معلوم می شود که مراد جدی منطبق با مراد استعمالی نیست. این نگاه در مرجعیت شک در بقاء اطالق هنگام ورود قیود محتمله راهگشاست؛ چون براساس اصل تطابق اراده جدی با استعمالی، حکم به تعلق اراده جدی در همه جا الا ماخرج بالدلیل می شود و در نتیجه با مواجهه با قیود محتمله حکم به نفی آنها و بقاء اطالق و اراده جدی به اطالق می کنیم.