استفاده از تکنولوژی پوششدار کردن بذر به منظور افزایش موفقیت طرح های احیای مراتع

امروزه چرای بیرویه و تخریب اراضی از تهدیدهای بنیادی اکوسیستمها ی مرتعی هستند و در چنین شرایطی استفاده از روشهای احیایی و اصالحی نظیر بذرپاشی از مهمترین روش های افزایش حالت ارتجاعی و کارایی اکوسیستمها است. بذرپاشی مستقیم در اراضی نیمه خشک که شرایط شکنندهای نیز دارد، معایبی چون حمل بذورتوسط باد یا آب، حشرات و جانواران، خشک شدن بذور در اثر نور مستقیم خورشید و در نهایت شکست پروژه دارد. یکی از روشهای محافظت از بذر، عمل پوششدار کردن بذر بوده که در آن مواد پوششدهنده، سطح خارجی بذر را در بر میگیرند. عملیات پوششدار کردن بذر یا گلولهکردن بذر برای جلوگیری از به خطر افتادن بذور کاشته شده در مقابل تهدیدات بیرونی انجام میگیرد. فرآیند تولید گلوله بذر با استفاده از مخلوطی به نسبت مشخص از بذر، آب و خاک رس و سایر افزودنیها قبل از کاشت صورت میگیردن تکنولوژی با نامهای مختلف Seed bomb, Seed ball Extruded seed pellets, pellet, seed coating, seed encrusting, Seed conglomeration, مشهور است. بدین ترتیب با تهیه گلوله های بذر، این گلولهها در اراضی مخروبه به طرق مختلف پخش می گردد. مهمترین نکته در تهیه مواد پوشش دهنده بذر استفاده از مواد افزودنی خاص و نسبت ترکیب آن است که در جهان برخی شرکتهای تجاری با انجام تحقیقات مختلف فرمول و دستورالعمل مناسبی را برای این امر ابداع نموده و تکنولوژی مربوطه را به صورت محرمانه نگه داشته اند. از جمله کارکردهایی که بایستی از فرموله کردن پوشش مورد انتظار است، جلوگیری از منهدم شدن گلولهها تا مرحله حمل و نقل، امکان پشتیبانی مواد افزودنی از جوانهزنی بذور، توانایی نگهداشت آب در اطراف بذر به مدت زیادتر، عدم ممانعت از نفوذ آب و اکسیژن به بذور می توان نام برد. برخی موارد دیگر نیز که باید در تهیه گلوله بذر به آن توجه نمود بعد مسائل زیست محیطی، اقتصادی و نیروی کاری است. به نظر میرسد در کشور ایران با توجه به کاربرد بسیار کم این تکنولوژی زمینه تحقیقاتی و اجرایی بسیار زیادی وجود دارد که انجام تحقیقات همهجانبه در خصوص موفقیت طرحهای افزایش پوشش گیاهی نیاز است.

کلیدواژه ها:

جوانهزنی بذر ، پوشش دهی بذر ، بذرپاشی ، رشد ، تولید