بررسی تاثیر پوشش گیاهی و توده های آبی بر تعداد پرندگان آبزی در تالاب هشیالن

هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی ارتباط بین سطح پوشش گیاهی و پهنه آبی با تعداد پرندگان آبزی در تالاب هشیالن در دوره های هفت ساله (۲۰۰۷، ۲۰۱۴ و ۲۰۲۱) می باشد. با توجه به اهمیت تالاب هشیالن به عنوان یک تالاب دائمی و دارای آب شیرین که در ۲۶ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه واقع شده است از آن بعنوان منطقه مطالعاتی استفاده شده است. در این مطالعه، محدوده تالاب هشیالن با استفاده از نرمافزار ENVI ۵.۶ برش داده شد و خطاهای رادیومتریکی و اتمسفری تصاویر ماهواره ای لندست اصلاح گردید. تصاویر با پیکسل سایز ۳۰ متری به سایز ۱۵ متری تبدیل شدند تا دقت تفکیک مکانی افزایش یابد. سپس، مقادیر بازتاب سطحی نرمال سازی شده و برای تعیین مساحت پهنه آبی و گیاهی تالاب هشیالن در دیماه (فصل مهاجرت پرندگان) در دوره های هفت ساله مورد بررسی قرار گرفت. برای شناسایی و بارزسازی پهنه های آبی، از دستور Target Detection Wizard و برای پوشش گیاهی از شاخص NDVI در نرمافزار ENVI ۵.۶ استفاده شد. در نهایت، به منظور برآورد مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی با استفاده از نرم افزار ArcGIS ۱۰.۸.۲، نتایج بر حسب کیلومتر مربع محاسبه گردید. اعتبارسنجی نتایج با بررسی رفتارهای طیفی در تصاویر حاصل شده انجام شد؛ به این صورت که نواحی دارای پوشش آبی و گیاهی با استفاده از دستور spectral profile در نرم افزار ۵.۶ ENVI انتخاب و در صورت پیروی دقیق رفتار طیفی از شاخص های مربوطه، اطمینان حاصل گردید که داده های استخراج شده به خوبی از سایر پوشش ها تفکیک شده اند و اطلاعات دقیقی را ارائه می دهند. تفسیر تصاویر ماهواره ای نشاندهنده تغییرات مستمر در مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی طی دو دوره ۷ ساله است. در دوره اول، مساحت پهنه آبی ۰.۴ کیلومتر مربع افزایش و پوشش گیاهی ۰.۳۶ کیلومتر مربع کاهش یافته است، که منجر به جمعیت ۵۶۸۴ پرنده آبزی شده است. در مقابل، در دوره دوم، کاهش ۰.۵۸ کیلومتر مربعی در مساحت پهنه آبی و افزایش ۰.۳۱ کیلومتر مربعی در پوشش گیاهی مشاهده شد، که تنها ۱۶۴ پرنده آبزی را به همراه داشت و در دوره سوم طی سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱ مساحت پهنه آبی و پوشش گیاهی تالاب به ترتیب ۰.۱۸ و ۰.۰۵ کیلومترمربع کاهش یافته است. این نتایج تاکید بر رابطه مستقیم بین جمعیت پرندگان آبزی و مساحت پهنه آبی تالاب دارد، که نشان می دهد افزایش مساحت پهنه آبی باعث بهبود شرایط محیطی و افزایش تعداد پرندگان آبزی می شود. همچنین نتایج نشان می دهند که تغییرات شرایط محیطی تالاب پاسخ مشخصی نسبت به تغییرات جمعیت پرندگان و مهاجرت پرندگان می دهد.

کلیدواژه ها:

پوشش گیاهی ، پهنه آبی ، تالاب هشیالن ، مهاجرت پرندگان آبزی ، NDVI ، Target Detection Wizard