نیهیلیسم در آثار صادق هدایت: تجربه زیسته، پژواک زمانه یا موضع فلسفی؟

این مقاله پژوهشی است در باب نیهیلیسم در آثار صادق هدایت، نویسنده پیش گام و برجسته ادبیات مدرن فارسی. استدلال محوری این جستار آن است که نیهیلیسم در آثار هدایت، فراتر از یک منظومه فلسفی انتزاعی، به مثابه یک تجربه زیسته، یک وضعیت روحی عمیق و پژواکی از زمانه پرآشوب نویسنده نمود می یابد و این امر، به شکلی نافذ و چندلایه در تاروپود آثارش بازتاب یافته است. مقاله با واکاوی دقیق و موشکافانه آثار داستانی هدایت، ژرفانگری در زندگی شخصی و تجربه های زیسته او، و بررسی بسترهای فکری و فلسفی اثرگذار بر اندیشه وی، نشان می دهد که نیهیلیسم در آثار هدایت، اگرچه عناصری مشترک با نیهیلیسم فلسفی غرب را داراست، اما خصلتی عمدتا احساسی، شخصی، زیسته و درهم تنیده با شرایط ویژه فردی و اجتماعی نویسنده دارد. در فرجام این تحلیل، مقاله به این نتیجه راهبردی دست می یابد که میراث ماندگار هدایت در سپهر ادبیات فارسی، به مراتب فراتر از نیهیلیسم اندیشگانی او، ریشه در هنر بی مثالش در ترسیم ژرفای تجربه انسانی و بازتابی از رنج ها، آرزوها و امیدهای نسل خویش دارد و از این رهگذر، جایگاه بی بدیل خود را در تاریخ ادبیات ایران تثبیت نموده است.

کلیدواژه ها:

صادق هدایت ، نیهیلیسم ، ادبیات فارسی مدرن ، بوف کور ، اگزیستانسیالیسم