از خواب تا واقعیت کاروانسراهای شاه عباسی

کاروانسراها یکی از ساختارهای پرارزش فرهنگی و کالبدی معماری ایرانی هستند که از نقطه نظرهای گوناگون می توانند مورد بررسی قرار گیرند. کاروانسراها از روزگاران کهن به دالیل ارتباطی، اقتصادی، نظامی، جغرافیایی و مذهبی بنیاد گردیده و در ادوار مختلف به تدریج توسعه و گسترش یافته است. این فضا در مناطق مختلف ایران برای انعطاف پذیری هر چه بیشتر نسبت به مسائل امنیتی و فرهنگی و عملکردی دست خوش تغییرات عدیده ای شده که منجر به تکامل و پختگی این فضای اقامتی در گذر زمان شده است. کاروانسراها از نظر پالتون و حجم و نما و تزئینات با توجه به نحوه قرارگیری در اقلیم ها و یا ادوار مختلف دارای عناصر ویژه ای هستند. عصر صفوی، عصر کمال و شکوفایی نبوغ معماری و شهرسازی در ایران است. یکی از جلوه های معماری این دوره، کاروانسراها می باشند که ساخت آن ها با توجه به اینکه ایران عصر صفوی مسیر ارتباطی مهمی در ترددهای بین المللی بود و مسافران زیادی از نقاط مختلف به ایران می آمدند، ضروری به شمار می آمد. در این مقاله به بررسی کاروانسراها، به خصوص کاروانسراهای دوره صفویه می پردازیم و چند نمونه از کاروانسراهای این دوره که به کاروانسراهای شاه عباسی معروف هستند را مورد بررسی قرار می دهیم.

کلیدواژه ها:

آثارباستانی ، جاذب های تاریخی ، فرهنگ و هنرمعماری دوران صفویه ، کاروانسراهای شاه عباسی