جایگاه عرفانی اعداد در هنر معماری معاصر ایران (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف اهلل اصفهان)

هنگامی که سخن از عرفان و جایگاهی عرفانی اعداد می شود اولین چیزی که به ذهن می رسد خلق هستی است، که در این خلق عدد بوده که گنج پنهان (کنت کنزا) را به مظهره وجود رسانده و از ساحت عدد توحید شکل گرفته. آنگاه که خالق خود را 'واحد' بیان می کند (قل هو الله احد) و علم اعداد از نگاه عرفانی دارای جایگاه ویژه ای برخوردار بوده آنجا که از نگاه پیامبر عظیم شان اسلام حروف، غالب جسمانی کلم هستند و عدد، روح حروف آن کلم است. از طرفی اشکال و نمادهای هندسی هم، چیزی جز تمثل اعداد و نسبتهای آن، در قالب خطوط و اشکال نیست. ابن عربی در مقدمه کتاب 'انشاء الدوائر' مینویسد: از آنجا که خداوند سبحان حقایق اشیاء را آنگونه که هست بر من نمایاند و من را از طریق کشف بر نسبت ها و روابط موجود بین این حقایق مطلع نمود، خواستم تا آنها را در قالب اشکالی حسی در آورم تا برای کسی که بصیرت او از درک این امور ناتوان است، قابل فهم باشد. جایگاه اعداد در معماری ایران چگونه است؟ نقش اعداد در شکل گیری عناصر معماری چیست؟ روش تحقیق تحلیلی توصیفی است و در آن از ابزار کتابخانه ها استفاده شده است. در این مقاله سعی بر آن است که به جایگاه عرفانی اعداد در هنر و معماری معاصر ایران پرداخته و اثرگذاری آن بر روی بناها و اجسام و نمادهای هندسی را به شکل خالصه پی گیریم. همچنین در این میان مسجد شیخ لطف اهلل اصفهان را به عنوان تمثیلی از این باب مورد برسی قرار خواهیم داد.

کلیدواژه ها:

معماری معاصر ، حکمت اعداد ، نقش عرفانی اعداد ، مسجد شیخ لطف اهلل اصفهان