تحلیل محتوای کتب درسی دوره اول ابتدایی با تاکید بر رویکرد تلفیقی

آموزش و پرورش یکی از نظام های اجتماعی است که از پیچیدگی ها و مسائل خاص خود برخوردار است. یکی از مهم ترین و حساس ترین حیطه های تصمیم گیری در آموزش و پرورش، حیطه ی برنامه آموزشی و درسی است که با توجه به ناکارآمد بودن روش های سنتی، در راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، بر رویکرد تلفیقی و برنامه محوری به جای کتاب محوری تاکید شده است. این تاکید نوعی از برنامه درسی را می طلبد که با آنچه در شرایط حاضر در مدرسه جاری است، متفاوت باشد. در این راهکارها، موضوع درسی مشخصی محور فعالیت آموزشی قرار نمی گیرد، بلکه موضوعات مختلف با هم آمیخته می شوند. پژوهش حاضر با هدف کمک به تلفیق دروس در تدریس و ایجاد این ارتباط به تحلیل و بررسی کتب درسی دوره اول ابتدایی از منظر ارتباط عرضی با تاکید بر رویکرد تلفیقی پرداخته است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و با توجه به روش جزء پژوهش های تحلیل محتوا می باشد. واحد تحلیل پژوهش شامل کتب درسی دوره اول ابتدایی در سال تحصیلی ۴۰۴۱-۳۰۴۱ است که تعداد آنها در مجموع ۴ جلد کتاب برای پایه اول و ۵ جلد کتاب برای پایه دوم و ۶ جلد کتاب برای پایه سوم می باشد. نتایج بدست آمده اشتراکات و ارتباط عرضی بین دروس را در سه پایه اول، دوم و سوم ابتدایی در قالب مضامینی نشان می دهد و چنانچه مفهوم و مطلبی از محتوای کتاب در این مضامین وارد نشده به همان صورت سنتی (مجزا) تدریس می شود. در مجموع می توان گفت که این نتایج به معلمان کمک می کند تا با استفاده از تلفیق مضامین بتوانند بین آموخته ها با زندگی واقعی دانش آموزان ارتباط ایجاد کرده، یادگیری را تعمیق بخشیده و تدریس اثربخشی را داشته باشند.

کلیدواژه ها:

آموزش و پرورش ، برنامه آموزشی ، تلفیقی ، کتب درسی ، تحلیل محتوا ، ارتباط عرضی