بررسی جایگاه موسیقی مقامی خراسان در تاریخ هنر ایران

موسیقی خراسان یکی از شاخصترین و غنیترین گنجینه ها و جلو ههای هنری ایران است که نه تنها بیانگر تاریخ، احساساتو باورهای مردم خراسان بلکه ریشه در تاریخ، فرهنگ، سنتها و آیین های مردمان این منطقه دارد که نمایانگر فرهنگ،هنر و تاریخ این منطقه است. خراسان، به عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی و تاریخی ایران، زادگاه بسیاری از شاعرانبزرگ ایران مانند فردوسی، عطار نیشابوری، خیام و مولانا بوده است لذا این شاعران با فرهنگ موسیقایی منطقه ارتباط مستقیمیدارند و با اشعار عرفانی و حماسی باعث شده اند تا این موسیقی نقشی ب یبدیل در انتقال مفاهیم عمیق ادبی و معنوی ایفاکند. موسیقی مقامی اغلب داستان های حماسی، رویدادهای تاریخی و ارزش های فرهنگی را روایت می کند. این امربه حفظ زبان، گویش و فولکلور خراسان کمک کرده است بسیاری از مقام ها با اعمال صوفیانه گره خورده و ارتباطعمیقی بین موسیقی و معنویت ایجاد می کند. موسیقی مقامی طی قرن ها نقش بسزایی در اتحاد جوامع گوناگون زیرچتر هنر و فرهنگ ایرانی داشته است. میراث موسیقایی ایران بخصوص موسیقی خراسان عمیقا با تاریخ و هویتفرهنگی ایران عجین شده و موسیقی مقامی یا محلی یکی از اصیل ترین نمود های این میراث است. ردپای موسیقیمقامی در ایران را میتوان در دوران باستان یافت که آئین های زرتشتی، سنت های عامیانه و موسیقی اولیه دربار ایرانیرا در هم آمیخته است. این موسیقی در میان سایر هنرهای ایرانی به دلیل ویژگی های خاص آن، از جمله تنوع مقام ها، استفادهاز سازهای بومی و ارتباط نزدیک با فرهنگ شفاهی و ادبیات منطقه جایگاه بسیار برجسته ای دارد. موسیقی مقامی خراسانبه عنوان بخشی از میراث فرهنگی ناملموس ایران، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این امر نشان دهندهارزش جهانی و اهمیت حفظ و انتقال این هنر به نسل های آینده است . موسیقی خراسان، با تمام ویژگی ها و جلوه های منحصربه فردخود، بعنوان بخشی از هویت فرهنگی و هنری مردم خراسان ونیز بعنوان یکی از ستون های اصلی فرهنگ و هنر ایران شناختهمی شود. این هنر، پلی است میان گذشته و حال که از این طریق احیا کننده روح و تاریخ ایران باستان می شود . ورود موسیقیمدرن و تاثیرات جهانی شدن، تداوم سنت ها و موسیقی مقامی را به چالش کشیده و تاثیر آن منجر به انزاوای اینمیراث محلی و اصیل گردیده است.

کلیدواژه ها:

موسیقی مقامی ، موسیقی خراسان ، تاریخ ایران ، هنر ایران ، ایران باستان