سیاست گذاری نظام حقوقی ایران در پژوهش خواهی از آرای مدنی

در میان شیوه های شکایت از آرای مدنی، «پژوهش خواهی» پرکاربردترین آن ها است. به این شیوه شکایت در مواد ۳۳۰ تا ۳۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی و در دیگر قوانین اشاره شده است. صدور آرای وحدت رویه پرشمار، دلیلی برای اهمیت بالای این راه شکایت از رای است. بر همین بنیاد، جستارهای بسیاری پیرامون آن انجام شده اما پرسمان گران مایه ای که شایسته توجه بیشتری بوده، آن است که پژوهش خواهی بر پایه کدام هدف ها شکل گرفته و چه سیاست هایی در ورای آن نهفته است. این نوشتار با روش تحلیلی - توصیفی، ابتدا به بررسی پیشینه پژوهش خواهی در حقوق ایران می­پردازد، فلسفه بنیادین و نیروهای سازنده آن را واکاوی می کند و سپس سیاست گذاری های حقوقی را که دربرگیرنده سیاست های قانونی و قضایی است، مورد ارزیابی قرار می دهد. از این ارزیابی ها، چنین برمی آید که سیاست گذاری های حقوقی، در راستای سیاست های دیگری همچون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته است. بی گمان، سیاست گذاری بدون در نظر گرفتن عرف و انتظار اجتماعی، ابتر بوده و ریشه بسیاری از سیاست گذاری های قانونی و قضایی در این امور نهفته است؛ هرچند که بسان طرح واره هایی ناپیدا به دوراز دیدگان باشند. سرانجام آن که در پیوند با پژوهش خواهی، چندین سیاست حقوقی گوناگون و پیوسته در جریان است که همگام با یکدیگر پیش می روند و هدف بنیادین آن ها برقراری عدالت، نظم اجتماعی و افزایش رضایت مندی عمومی است.

کلیدواژه ها:

سیاست گذاری ، سیاست قانونی ، سیاست قضایی ، شکایت از آرا ، عرف اجتماعی