رادیوداروهای سرب-۲۱۲ برای درمان رادیونوکلئیدی هدفمند گیرنده ها

سابقه و هدف: درمان رادیونوکلئید هدفمند بر اساس گیرنده (RTRT) قدرت رادیونوکلئیدهای ساطع کننده ذرات را با قدرت هدف گیری گیرنده ها با استفاده از مولکول های زیستی شامل آنتی بادی ها و پپتیدها را ترکیب می کند. رادیونوکلئیدهای متعددی وجود دارد؛ اما تعداد انگشت شماری از آن ها دارای ویژگی های مناسب برای آلفادرمانی هدفمند (TAT) هستند که از جمله آن ها می توان به اکتینیوم-۲۲۵ (۲۲۵Ac)، بیسموت-۲۱۳ (۲۳۱Bi)، رادیوم-۲۲۴ (۲۲۴Ra)، سرب-۲۱۲ (۲۱۲Pb)، توریم-۲۲۷ (۲۲۷Th)، استاتین-۲۱۱ (۲۱۱At) و تربیوم-۱۴۹ (۱۴۹Tb) اشاره نمود. سرب-۲۱۲ یک رادیونوکلئید است که با فروپاشی خود ذرات آلفا و بتا آزاد می کند. ویژگی های پررنگ سرب-۲۱۲ مانند نیمه عمر نسبی کوتاه (۶۴/۱۰ ساعت)، ژنراتورهای تجاری ۲۲۴Ra/۲۱۲Pb، تولید درون تنی ذرات آلفا از طریق واپاشی ۲۱۲Bi در محل مورد نظر، فرآیند کونژوگه شدن ساده و اتصال قوی به شلاتورها مانند DOTA و TCMC به این رادیونوکلئید را برای آلفا درمانی هدفمند جایگاه ویژه ای می دهد. TAT با سرب-۲۱۲ اثربخشی درمانی قابل توجهی را در هر دو مدل آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده است. تاکنون مولکول های بیولوژیکی متعددی مانند آنتی بادی ها و پپتیدها در آزمایش های بالینی با سرب-۲۱۲ نشاندار شده اند تا اثر درمانی و توانایی آن ها برای هدف قرار دادن گیرنده های مختلف مانند گیرنده های فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR)، گیرنده سوماتوستاتین ۲ (SSTR۲)، گیرنده ملانوکورتین ۱ (MC۱R)، آنتی ژن غشای اختصاصی پروستات (PSMA)، CD۳۷، CD۳۸، CD۴۶، مولکول چسبندگی سلول های عروقی ۱ (VCAM-۱) و کندرویتین سولفات پروتئوگلیکان ۴ (CSPG۴) مورد بررسی قرار دهند. بنابراین، در این مقاله مروری ابتدا بر روی خواص فیزیکی سرب-۲۱۲ و هم چنین پوشش ویژگی های شیمیایی این رادیونوکلئید (از جمله برهمکنش آن با DOTA و TCMC) تمرکز می شود. سپس مطالعات پیش بالینی روی مولکول های نشاندار شده با سرب-۲۱۲ و کاربرد بالینی رادیوتریسرهای معرفی شده برای درمان رادیونوکلئیدی هدفمند بر پایه گیرنده های اشاره شده، مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

RTRT ، TAT ، radionuclide ، ۲۱۲Pb ، radiotracers ، radionuclide therapy ، RTRT ، TAT ، رادیونوکلئید ، ۲۱۲Pb ، رادیوتریسر ، درمان رادیونوکلئیدی