بازده های اقتصادی و حسابداری در صنعت داروسازی: بررسی ناهمسانی و پیامدها برای سنجه های عملکرد

سودهای مبتنی بر حسابداری نشان می دهند که شرکت های داروسازی نسبت به بیشتر صنایع بازده بیشتری کسب می کنند. بااین حال، به دلیل گزارش نادرست نظری بهایان تحقیق و توسعه بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد یک سوگیری قابل توجه و روبه بالا در نرخ های بازده مبتنی بر حسابداری برای شرکت هایی با سطوح بالای دارایی های نامشهود وجود دارد. باتوجه به اهمیت تحقیق و توسعه در شرکت های داروسازی، سنجه های سود مبتنی بر حسابداری در این بخش ممکن است به میزان بیشتری نسبت به صنایع دیگر تحت تاثیر قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی چالش های در پیوند با اندازه گیری عملکرد شرکت ها و عواملی است که به سوگیری در نرخ های بازده مبتنی بر حسابداری منجر می شوند. برای این منظور، نمونه داده های ۲۰ شرکت داروسازی بهابازار اوراق بهادار تهران برای دوره ۱۲ساله به روش حذفی سامان مند انتخاب شده است. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار استاتا ۱۸ و روش رگرسیون خطی چندمتغیره انجام می شود. در این پژوهش، از سه مدل شامل مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM)، مدل فاما و فرنچ سه عاملی و مدل کارهارت استفاده می شود. مدل CAPM ارتباط بین بازده دارایی و ریسک سیستماتیک آن را بررسی می کند و بتای این مدل نشان دهنده حساسیت بازده شرکت ها به تغییرات در بازار است. مدل فاما و فرنچ سه عاملی نیز علاوه بر بتا، به متغیرهای اندازه شرکت (SMB) و ارزش (HML) توجه می کند و نتایج نشان می دهند که این متغیرها تاثیر معناداری بر بازده شرکت های داروسازی دارند. همچنین، مدل کارهارت شامل متغیرهای اضافی مانند بازده رفتار (MOM) است و به بررسی اثرات نوسانات در بازده می پردازد و نشان می دهد که این نوسانات نیز به وضوح بر عملکرد شرکت ها اثرگذار هستند. نتایج به دست آمده از این مدل ها نشان می دهند که بین متغیرهای مستقل شامل بتا و سایر عوامل موثر بر بازده، روابط معناداری وجود دارد. به طور خاص، تحلیل ها بیانگر این است که تغییرات در بازده بازار و متغیرهای دیگر تاثیر قابل توجهی بر بازده های مورد انتظار شرکت های داروسازی دارند. نتایج نشان می دهد که بازده اقتصادی در صنعت داروسازی به طور قابل توجهی با نرخ های بازده مبتنی بر حسابداری ناهمسان است. به نظر می رسد که شرکت های داروسازی به دلیل پیچیدگی های خاص خود در تحقیق و توسعه، باید مدل های اقتصادی معتبرتر و تحلیل های عمیق تری را برای ارزیابی عملکرد و ریسک های خود در نظر بگیرند.

کلیدواژه ها:

بازده اقتصادی ، بازده حسابداری ، تحقیق و توسعه ، قیمت گذاری دارایی سرمایه ای ، فاما و فرنچ ، کارهارت