تبیین مفهوم زیبایی از منظر جهان بینی اسلامی جهت ارزیابی آثار معماری و شهرسازی

مﻘدمه: هر جا "جمال" و "زیبایی" باشد، عشق هم هست. به تعبیر فلسفی عشق میل و کششی است که انسان را به سوی چیزی که کمبود داشته باشد، می کشاند و از آن به "کمال" تعبیر میکنند. روح انسان می خواهد همواره خود را کامل کند و زیبایی جاذبهای برای رسیدن به کمال است. هر آنچه به ظاهر دارای هستی است تجلیات ذات الهی است و انسان خلیفهالله، به عالم طبیعت هبوط نموده، تا با آگاهی و اختیار خود، عاشﻘانه به مبدا روحانی خویش سیر نماید. هدف پژوهش حاضر تبیین مفهوم زیبایی از منظر جهانبینی اسلامی بهمنظور ارزیابی آثار معماری و شهرسازی بود. نتیجهگیری: زیبایی منبعث از ادراک موجوداتی حﻘیﻘی است که در عالم ماده با صورتهای مادی به وسیله حواس پنج گانه، در عالم معﻘول با صفات مفهومی بهوسیله عﻘل و در عالم ملکوت به وسیله دل (روح)، به نسبت قوه، ظهور وجود و ظرفیت مخاطبین ادراک میشود. جامع ترین توصیف از گرایشهای ذاتی انسان به سوی کمال مطلق و معبود یکتا در قرآن مجید با ارایه یکصد صفت حسن از صفات و اسمای حضرت حق بیان شده است. هر اثری که این صفات را بیشتر داشته باشد، وجود کاملتری دارد، بنابراین زیباتر است. انسان بهعنوان خلیفه خداوند در زمین، در خلق آثار خود که آثار معماری و شهرسازی نیز از آن جمله هستند بایستی این صفات و اسما را به ظهور و تجلی برساند و هر چه این صفات و اسما بیشتر در اثر او متجلی باشد، آن اثر معماری و شهرسازی زیباتر است و این شاخص، معیار تمییز و قیاس زیباییها است.

کلیدواژه ها:

Beauty ، Islamic Aesthetics ، Islamic City ، Principles of Beautifying ، زیبایی ، زیباییشناسی اسلامی ، شهر اسلامی ، اصول زیباسازی