خوانش نسبت تاریخ گرایی و مفهوم هویت در میراث معماری مدرن (۱۳۱۰-۱۳۲۰)؛ نمونه موردی: شهر تهران

اهداف: میراث معماری مدرن اولیه در دوره پهلوی اول، بیانگر مفهوم هویت در ساحتی جدید بوده که حاصل انقطاع معماری سنتی ایران است. تجربه معماری تاریخ­گرا در دوره پهلوی اول، از نخستین تلاش­ های صورت گرفته در راستای امتداد هویت معماری ایران در این قالب نوین می ­باشد. هدف از این پژوهش بازخوانی ریشه­ ها و سطوح رویکرد تاریخ­ گرا در دوره پهلوی اول است تا چگونگی استمرار هویت در میراث معماری مدرن این دوره تبیین گردد. روش­ ها­: رویکرد این پژوهش کیفی است که با روشی توصیفی-تحلیلی، ارتباط ارزش­ فرهنگی میراث معماری مدرن را با مفهوم هویت در معماری تعیین نموده، از طریق رجوع به اسناد مربوطه، روند شکل­ گیری معماری را در دوره پهلوی اول مورد بررسی قرار داده و با مطالعه­ منابع کتابخانه ­ای، به واکاوی مفهوم هویت در معماری و مولفه های وابسته به آن می ­پردازد. سپس با روشی استنباطی، ارتباط سطوح تاریخ­ گرایی و هویت پذیری در میراث معماری مدرن را واکاوی نموده و بر اساس آن ابنیه منتخب از جریان تاریخ­ گرای پهلوی اول را مورد تجزیه وتحلیل قرار می­ دهد. یافته ها: تاریخ ­گرایی تقلیدی، الگویی و مفهومی سه سطح شکل­ دهنده رویکرد بازگشت به گذشته هستند که با مراحل مختلف هویت یعنی فرمی، استنباطی و معنایی ارتباط مستقیم دارند. نتیجه گیری: هویت در میراث معماری دوره پهلوی اول با نگرش تاریخ­گرا، در ابتدا از طریق برداشت مستقیم و انطباق عینی با شاخصه­ های معماری تاریخی ایران، به شکلی فرمی انتقال می­یابد. در امتداد آن، گروهی دیگر از ابنیه شکل می­ گیرند، که هویت در آن ها به ­واسطه به­کارگیری غیرمستقیم عناصر معماری ایران و پالایش و تجرید مولفه های تاریخی، از طریق بازنمایی محتوایی امتدادیافته و ضمن تاکید بر تشابه، تمایزی فرهنگی را در میراث معماری این دوران، به نمایش می­گذارند.

کلیدواژه ها:

Cultural Value ، Modern Heritage ، Modern Architecture ، Contemporary Architecture ، New Technologies ، Identity ، Sustainability ، ارزش فرهنگی ، میراث مدرن ، معماری مدرن ، معماری معاصر ، فناوری های نوین ، هویت ، پایداری