تحلیل روند موضوعی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در زمینه هوش مصنوعی در علوم پزشکی: مطالعه علم سنجی

هدف: با عنایت به نقش پررنگ هوش مصنوعی در تحولات حوزه سلامت، شاهد رشد چشمگیر پژوهش های مرتبط در سطح بین المللی و به تبع آن در ایران هستیم. لذا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل نظام­مند تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در این حوزه حیاتی صورت پذیرفته است. روش­ها: این مطالعه از نوع کاربردی و با استفاده از فنون کتاب سنجی و ترسیم شبکه های همکاری علمی در جهت ارزیابی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه هوش مصنوعی و علوم پزشکی انجام شده است. داده های مورد استفاده شامل تولیدات علمی مربوطه در پایگاه اطلاعات علمی WOSCC بوده است. از نرم افزار Bilbiometrix زبان برنامه نویس R  و محیط گرافیکی Biblioshinyجهت تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج: نتایج نشان داد که تولیدات علمی در حوزه هوش مصنوعی در علوم پزشکی در ایران از سال ۲۰۱۵ به بعد به طور قابل توجهی افزایش یافته است، که این روند در سال های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به اوج خود رسیده است. شبکه همکاری علمی میان پژوهشگران ایرانی پراکنده است و کشورهای ایالات متحده، چین و کانادا بیشترین همکاری های بین­المللی را با پژوهشگران ایرانی داشته ­اند. تحلیل موضوعی نشان داد که موضوعات اساسی مانند "یادگیری ماشین" و "یادگیری عمیق" به عنوان پایه و اساس تحقیقات در مطالعات مطرح هستند، همچنین اخیرا موضوعات نوظهور مانند "پزشکی شخصی سازی شده" و "بهینه سازی سراسری" توجهات بیشتری را به خود جلب کرده اند. نتیجه گیری: ارتقاء پژوهش های مرتبط با هوش مصنوعی در حوزه سلامت در ایران، مستلزم تقویت همکاری های علمی در سطح ملی و بین المللی، تمرکز بر موضوعات نوظهور و دارای اولویت ملی، و بهره گیری از آخرین دستاوردهای هوش مصنوعی است. این امر می تواند به بهبود کمی و کیفی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در این حوزه منجر شود.

کلیدواژه ها:

Artificial Intelligence ، Medical Sciences ، Scientometrics ، Scientific publications ، Iran ، هوش مصنوعی ، علوم پزشکی ، علم سنجی ، تولیدات علمی ، ایران