طراحی مدل ارزیابی عملکرد دانشگاه ها با رویکرد مطالعه تطبیقی در نظام عالی اروپا

هدف: هدف این پژوهش طراحی الگوی مناسب برای ارزیابی عملکرد دانشگاه ها با رویکرد تطبیقی در نظام آموزش عالی اروپا بوده است. این الگو با هدف بهبود نظام ارزیابی عملکرد دانشگاه ها و ارائه راهکارهایی برای ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش در دانشگاه های ایران طراحی شده است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، میدانی است. روش اجرای پژوهش به صورت آمیخته (کیفی-کمی) بوده که در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل ۱۲ نفر از مدیران ارشد، صاحب نظران و خبرگان ارزیابی عملکرد دانشگاه ها بوده که به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری شامل ۱۷۰۰ نفر از مدیران، معاونین، اساتید و کارکنان دانشگاه های غرب استان مازندران در سال ۱۴۰۱ بوده که با استفاده از فرمول کوکران، ۳۷۵ نفر به شیوه غیراحتمالی در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ۹ مولفه در طراحی الگوی ارزیابی عملکرد دانشگاه ها نقش دارند. این مولفه ها عبارت اند از: محتوای اطلاعات عملکرد، انسجام اطلاعات عملکرد، مدیریت پذیری اطلاعات عملکرد، ارتباط اطلاعات عملکرد، دیدگاه بعد مشتری، دیدگاه رشد و یادگیری، دیدگاه فرآیندهای داخلی، دیدگاه مالی و دیدگاه خلق ارزش پایدار. اولویت بندی این مولفه ها نشان داد که دیدگاه مالی بیشترین اولویت و خلق ارزش پایدار کمترین اولویت را در تبیین عملکرد دانشگاه ها داشته اند. همچنین، نتایج نشان داد که وضعیت موجود دانشگاه های غرب مازندران از نظر مدل طراحی شده، کمتر از حد مطلوب است. اصالت/ارزش افزوده علمی: این پژوهش با طراحی الگوی ارزیابی عملکرد دانشگاه ها با رویکرد تطبیقی در نظام آموزش عالی اروپا، به ادبیات موجود در حوزه ارزیابی عملکرد دانشگاه ها کمک می کند. همچنین، این مطالعه با ارایه مولفه های کلیدی و اولویت بندی آن ها، راهکارهایی برای بهبود عملکرد دانشگاه ها و ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش در نظام آموزش عالی ایران ارایه می دهد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی عملکرد ، دانشگاه ها ، رویکرد تطبیقی ، نظام آموزش عالی اروپا ، تحلیل عاملی تاییدی ، خلق ارزش پایدار