الگوی ارزیابی عملکرد راویان اردوهای راهیان نور

هدف: در طی سالیان گذشته و پس از دفاع مقدس، یکی از بزرگ ترین رویدادهای فرهنگی کشور که موجب انتقال تجارب و بازگویی وقایع تاریخی و فداکاری های رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس شده، راهیان نور بوده است. حضور موثر راویان در این رویداد و انتقال هر چه بهتر و بیش تر مفاهیم و واقعیت های جنگ موجب افزایش کارایی و بهره وری راویان و رضایت زائران می گردد که مستلزم تدوین و ارایه یک برنامه و الگوی جامع جهت ارزیابی عملکرد است. لذا اهداف اصلی این پژوهش استخراج شاخص های ارزیابی عملکرد راویان و طراحی و ارایه یک الگوی ارزیابی عملکرد جهت ارزیابی راویان می باشد.روش شناسی پژوهش: رویکرد پژوهش از نوع کاربردی و آمیخته است که در دو مرحله کیفی و کمی طراحی و انجام شد. در مرحله نخست، با روش تحقیق تحلیل مضمون و از طریق مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان آشنا با روایتگری در اردوهای راهیان نور، شاخص های عملکردی راویان یا همان مضامین پایه ای استخراج شد. بر اساس تحلیل مصاحبه با خبرگان و مضامین پایه ای، دسته بندی این مضامین انجام گرفت که به هر دسته، مضمون سازمان دهنده اطلاق می شود. در مرحله دوم پژوهش با استفاده از پرسش نامه، از مطلعین حوزه راهیان نور در دو موضوع وزن دهی شاخص های استخراج شده در مرحله اول و تعیین وضعیت عملکرد راویان نظرخواهی شد. تحلیل و بررسی نتایج این پرسش نامه از طریق ماتریس IPA انجام شد تا وضعیت موجود و مطلوب شاخص ها و اولویت شاخص های سازمان دهنده مشخص گردد. برای ارزیابی عملکرد راویان، پرسش نامه دیگری نیز جهت ارزیابی راویان توسط گروه های زائرین، مدیران کاروان، خادمین یادمان و مسئولین یادمان تهیه و تدوین شد؛ پس از طراحی سوالات متناظر هر شاخص، سوالات به ستاد مرکزی راهیان نور عرضه شد تا آن ها مشخص کنند که هر سوال مناسب چه گروه از پاسخ دهندگان خواهد بود؛ که حاصل این کار، تعیین دسته سوالات مختص به هر یک از گروه های ارزیاب کننده بود.یافته ها: نتیجه دسته بندی مضامین منجر به استخراج هفت مضمون سازمان دهنده دانش شغلی، مدیریت و سازمان دهی، مهارت های ارتباطی و اخلاقی، وضعیت ظاهری، روایتگری عاقلانه یا عقلانیت، کیفیت محتوایی و رضایت نسبی شد. هم چنین سه شاخص روایتگری عاقلانه با %۴۳، کیفیت محتوایی با %۳۲ و مهارت های ارتباطی و اخلاقی با %۱۳ و با اختلاف زیاد از سایر شاخص های سازمان دهنده، سه رتبه اول بیش ترین اهمیت را به خود اختصاص دادند. علاوه بر این پاسخ چهار دسته فهرست سوالات پرسش نامه برای گروه های مختلف (زائر، مدیر کاروان، خادم یادمان و مسئول یادمان) تهیه گردید و درنهایت، الگویی جهت ارزیابی عملکرد راویان و به صورت گام به گام ارایه شد.اصالت/ارزش افزوده علمی: این پژوهش برای اولین بار در زمینه اردوهای راهیان نور صورت می گیرد و با توجه به تفاوت های ساختاری با سایر سازمان ها ازجمله افتخاری بودن راویان و فعالیت داوطلبانه آن ها، دارای نوآوری ساختاری و کاربردی می باشد. هم چنین جهت کاربردی تر بودن پژوهش، ارایه الگوی ارزیابی عملکرد برای سایر افراد مرتبط با اردوهای راهیان نور و استفاده از سایر روش های ارزیابی عملکرد نظیر مدیریت بر مبنای هدف، روش مقیاس رتبه بندی رفتاری، روش ثبت وقایع حساس و روش ارزیابی روان شناختی و مقایسه کردن نتایج آن ها پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی عملکرد نیروی انسانی ، راوی ، راهنمای سفر ، گردشگری جنگ ، راهیان نور