خانواده تسهیل گر بسترها و فرآیندهای اجتماعی نوجوانان از جمله پیدایش شخصیت و پذیرش مسئولیت

این پژوهش با عنوان خانواده تسهیل گر بسترها و فرآیندهای اجتماعی نوجوانان از جمله پیدایش شخصیت و پذیرش مسئولیت انجام شد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-اسنادی است که با روش کتابخانه ای و مروری بر منابع نظری مرتبط صورت گرفت؛ پس از تبیین مفاهیم و پیشینه ی تحقیق، خانواده، هویت یابی و عوامل موثر برشکل گیری آن، مسئولیت پذیری، ابعاد آن و نقش خانه و مدرسه در ایجاد مسئولیت پذیری پرداخته شد. نتایج این بررسی نشان داد که خانواده به عنوان نخستین و تاثیرگذارترین نهاد اجتماعی، نقش محوری در شکل گیری هویت و مسئولیت پذیری نوجوانان ایفا می کند. در دوران نوجوانی که مرحله ای بحرانی و تعیین کننده در فرآیند هویت یابی است، خانواده با ارائه حمایت عاطفی، الگوهای رفتاری مناسب و فضایی امن برای تجربه و یادگیری، به نوجوانان کمک می کند تا خود را بشناسند، ارزش های شخصی خود را تعیین کنند و جایگاه خود را در جامعه درک نمایند. علاوه بر این، خانواده با واگذاری تدریجی مسئولیت ها و ایجاد فرصت های مناسب برای تصمیم گیری، نوجوانان را به سمت مسئولیت پذیری سوق می دهد و آن ها را برای پذیرش نقش های اجتماعی در آینده آماده می سازد. در عصر حاضر که با تغییرات سریع فرهنگی و تکنولوژیکی همراه است، نقش خانواده در هویت یابی و مسئولیت پذیری نوجوانان بیش از پیش اهمیت یافته است. خانواده هایی که با آگاهی و شناخت کافی از نیازهای نوجوانان، فضایی تعاملی و حمایتی ایجاد می کنند، می توانند به آن ها کمک کنند تا در مواجهه با چالش های این دوره، هویتی مستقل و مسئولانه شکل دهند. در نهایت، تقویت نقش خانواده در این فرآیند نه تنها به رشد فردی نوجوانان منجر می شود، بلکه به توسعه جامعه ای سالم و مسئولیت پذیر نیز کمک می کند. بنابراین، توجه به نقش خانواده و ارتقای کیفیت ارتباطات درون خانوادگی می تواند به عنوان راهبردی کلیدی در حمایت از نوجوانان در مسیر هویت یابی و مسئولیت پذیری مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

هویت ، مسئولیت پذیری ، نوجوان ، مدرسه ، مشاوره