بررسی پیگیری حقوقی فلسطین علیه اسرائیل در دیوان بین المللی دادگستری

منازعه فلسطین و اسرائیل ریشه در اوایل قرن بیستم دارد، زمانی که مهاجرت یهودیان به سرزمین های تاریخی فلسطینافزایش یافت. تاسیس دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و تبعید میلیون ها فلسطینی به جنگها و درگیری های مکرر منجر شد.این تاریخچه پیچیده باعث شده است که حل این منازعه به یکی از چالش های بزرگ جامعه جهانی تبدیل شود . منازعهفلسطین و اسرائیل یکی از پیچیده ترین و طولانی ترین درگیری های سیاسی و اجتماعی در تاریخ معاصر است. این منازعه نهتنها ابعاد انسانی و اجتماعی عمیقی دارد، بلکه جنبه های حقوقی و بینالمللی آن نیز به شدت مورد توجه قرار گرفته است.در این راستا، دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) به عنوان نهاد قضایی اصلی سازمان ملل متحد، نقشی کلیدی در بررسی وحل و فصل اختلافات بین المللی ایفا می کند. فلسطین، بهعنوان یک نهاد سیاسی و حقوقی مستقل، از سالها پیش به دنبالپیگیری حقوق خود در عرصه بین المللی بوده است. با وجود تلاشهای مداوم فلسطینی ها برای احقاق حقوق خود از طریقمسیرهای دیپلماتیک و حقوقی، چالش های متعددی همچنان بر سر راه آنها وجود دارد. این چالش ها شامل عدم شناساییکامل حقوق فلسطینیان توسط برخی کشورها، موانع سیاسی و نظامی و همچنین عدم اجرای تصمیمات دیوان توسط اسرائیلو سایر کشورها میباشد. با توجه به وضعیت حقوقی خاص این سرزمین و چالشهای موجود در برابر اشغالگری و نقض حقوقبشر، فلسطین تصمیم به استفاده از ظرفیتهای دیوان بینالمللی دادگستری برای طرح دعاوی علیه اسرائیل گرفته است.این دعاوی شامل مواردی نظیر شهرکسازی غیرقانونی، نقض حقوق بشر و تجاوز به قوانین بینالمللی میباشد . پیگیریحقوقی فلسطین در دیوان بینالمللی دادگستری نه تنها ابزاری برای احقاق حقوق مردم فلسطین است، بلکه میتواند بهعنوانیک نقطه عطف در تلاشهای بینالمللی برای برقراری صلح و عدالت در منطقه خاورمیانه مورد توجه قرار گیرد. حق حیاتو ممنوعیت کشتار غیرنظامیان، بهعنوان تعهدی عام الشمول بلکه قاعده آمره شناخته می شود، تعهدی که مورد حمایت جامعهبین المللی در کل بوده و در صورت نقض، همه دولتها ملزم به مقابله و مجازات متخلفان می باشند. رژیم صهیونیستی ازسال ۱۹۶۷ میلادی که اقدام به اشغال سرزمین فلسطین کرده است، به صورت گسترده، قواعد حقوق بینالمللی متعددی رانادیده گرفته و با اقدامات غیرمشروع خود آنها را نقض کرده است. این رژیم برای پیشبرد استعمار غیرقانونی سرزمینهایاشغالی، جمعیت اشغال شده فلسطینی را در معرض محرومیت ها، محدودیت ها و خشونت های بسیاری قرار داده و جنایاتبین المللی متعددی را مرتکب شده است. یکی از مهمترین موارد پیگیری حقوقی فلسطین، درخواست برای بررسی وضعیتاشغالگری اسرائیل در اراضی فلسطینی و تاثیر آن بر زندگی روزمره مردم فلسطین است دیوان بین المللی دادگستری با بررسی مستندات و شواهد ارائه شده، میتواند به صدور رایهایی بپردازد که نه تنها جنبه های حقوقی را روشن کند، بلکهبر تصمیم گیری های سیاسی و اجتماعی نیز تاثیر بگذارد . علاوه بر این، دیوان میتواند به بررسی مسائل مربوط به شهرکسازیها، حقوق بشر و حق تعیین سرنوشت ملتها بپردازد. هر چند که رای های دیوان الزامآور نیستند، اما آنها می توانندفشارهای بین المللی بر اسرائیل را افزایش دهند و زمینه ساز تغییرات مثبت در سیاست های این کشور شوند. در نهایت،پیگیری های حقوقی فلسطین در دیوان بین المللی دادگستری به عنوان یک ابزار مهم در راستای تحقق عدالت و صلح پایداردر منطقه محسوب می شود . در این راستا این پژوهش با پرسش هایی رو به رو خواهد بود، از آن جمله اینکه مبنای صلاحیتدیوان جهت احراز صلاحیت خود برای رسیدگی به این پرونده چه خواهد بود؟ دولت فلسطین یا سایر دولتها بر چه اساسیاهلیت طرح دعوی در دیوان علیه رژیم اسرائیل را خواهند داشت؟ این مقاله با هدف بررسی ابعاد حقوقی پیگیری هایفلسطین علیه اسرائیل در دیوان بین المللی دادگستری، تحلیل مستندات قانونی و شواهد موجود و ارزیابی چالش ها و موانعموجود در این مسیر، به دنبال پاسخ به این سوالات و ارائه راهکارهایی برای تقویت تلاشهای حقوقی فلسطینیان خواهدبود. بدین ترتیب، این تحقیق می تواند به فهم بهتر وضعیت حقوقی فلسطین و تاثیرات آن بر روابط بین الملل کمک کند . اینمقاله به بررسی ابعاد مختلف این پیگیری حقوقی، روند رسیدگی در دیوان و تاثیرات آن بر وضعیت کنونی منازعه پرداخت.

کلیدواژه ها:

دیوان بین المللی دادگستری ، طرح دعوی علیه اسرائیل ، فلسطین اشغالی ، اسرائیل.