فرصت ها و چالش های دیپلماسی فرهنگی ایران در منطقه قفقاز؛ با تاکید بر جمهوری آذربایجان

با توجه به اهمیت دیپلماسی فرهنگی در روابط و سیاست بین الملل دولت ها سعی در به کارگیری هرچه بیشتر از این ابزار جهت پیشبرد منافع خود دارند و در این زمینه سرمایه گذاری های مختلفی می کنند. با فروپاشی اتحاد شوروی نظام جغرافیای سیاسی و نیز ساختار معنایی حاکم بر منطقه آسیای مرکزی و قفقاز دچار دگرگونی شد بازیگران جدیدی در منطقه قفقاز ظهور پیدا کردند که از جمله کشورهای مهم در این منطقه جمهوری آذربایجان می باشد. از آن جا که تعاملات دوجانبه با همسایگان جز اولویت های سیاست خارجی ایران است و جمهوری آذربایجان و ایران دو همسایه با اهمیت راهبردی و استراتژیک برای یکدیگر می باشند بررسی این موضوع اهمیت پیدا می کند. از ابتدای دهه ۱۹۹۰ که جمهوری آذربایجان به استقلال دست یافته است تا به امروز دو کشور در روابط خارجی خود فراز و نشیب های متفاوتی را تجربه کردهاند، ضمن آنکه فرصت های قابل توجهی برای عمق بخشی مطلوب جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان وجود دارد چالش های عمدهای نیز در این مسیر فراروی ایران شکل گرفته است . هدف نوشتار پیش رو بررسی فرصت ها و چالش ها در حوزه دیپلماسی فرهنگی ایران در کشور جمهوری آذربایجان می باشد. لذا سوال اصلی مقاله به این صورت است که جمهوری اسلامی ایران از چه فرصت هایی برای بسط و گسترش اقدامات و فعالیت های فرهنگی در کشور جمهوری آذربایجان برخوردار است و چالش های پیش رو در بستر دیپلماسی فرهنگی دو کشور مذکور چه مواردی می باشند؟ به نظر می رسد که دین و مذهب مشترک، اشتراکات تاریخی و فرهنگی ، زبان و دیپلماسی علمی در شمار فرصت های دیپلماسی فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان بوده و روابط نزدیک باکو- تل آویو دخالت های بازیگران فرامطقه ای ، اندیشه های قومیت گرایانه و جدایی طلبانه چالش های فراروی دیپلماسی فرهنگی ایران در همسایه شمالی خود یعنی جمهوری آذربایجان می باشد بنابراین دیپلماسی فرهنگی ایران در منطقه و به خصوص جمهوری آذربایجان در حوزههای تمدنی دارای فرصت و در زمینه های فکری و دخالت های خارجی با چالش های اساسی روبروست .

کلیدواژه ها:

دیپلماسی فرهنگی ، جمهوری اسلامی ایران ، آذربایجان ، قفقاز.