جهان پساغربی ؛ بررسی اهمیت و جایگاه راهبردی اوراسیا در سیاست خارجی ایران

حوادث و روندهای کنونی نشان از تغییر نظم بین المللی داشته و مصادیق متعددی در این زمینه وجود دارد؛ تشدید منازعات قدرتهای بزرگ، تغییر در توزیع توانمندی قدرتهای بزرگ، بازسازی قدرت و تکثر و تنوع قدرتها، افزایش مقاومت بازیگران معترض به نظم کنونی و هم افزایی آنها، فرسایش قدرت هژمونیک غرب و افول نقش آمریکا و اتحادیه اروپا در سیاست های بین المللی و افزایش قطبیت در نظام بین الملل نشانه هایی از تغییر در نظم حاکم بین المللی است . ستونهای نظمی که با محوریت ارزشهای غربی و سلطه گرایی آمریکا بر روندها و دستور کارهای ساختار حکمرانی جهانی پسا جنگ سرد جهت می داد اکنون متزلزل شده است . سلطه غرب به چالش کشیده و نظم جهانی را در آستانه یا لحظه بی قطبی و غیر غرب بودگی یا پساغربی قرار داده است . در این میان، تاثیر وضعیت گذار بین المللی بر موقعیت و کنشگری برخی قدرتهای منطقه ای ازجمله جمهوری اسلامی ایران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است . در این راستا، سوال اصلی مقاله اصلی مقاله به این صورت است که در شرایط نظام بین الملل پساغربی جایگاه و اهمیت اوراسیا در تامین منافع ملی و نقش آفرینی ایران در هندسه قدرت جهانی چگونه می باشد؟ این مقاله با بهره گیری از رویکردهای رئالیستی و نئورئالیستی در نظام بین الملل به دنبال ترسیم اهمیت روابط راهبردی جمهوری اسلامی ایران با اوراسیا در نظام بین الملل پسا غربی است و اینکه در شرایط گذار و پیچ تاریخی منطقه اوراسیا در سیاست خارجی ایران چه جایگاهی باید می تواند داشته باشد.کشورهای مختلف از جمله ایران دردوران قبل از انقلاب اسلامی ، به دلیل سلطه مادی و گفتمانی نظم غربی از معادلات نظام بین الملل به حاشیه رانده شده بودند اما در شرایط جدید فرصتی بی سابقه به دست آوردهاند تا با هم افزایی قدرت، نقش مهمی را در ساختن آینده نظام بین الملل ایفا کنند و از این رهگذر امنیت و منافع ملی خود را تامین نمایند. منطقه اوراسیا به دلیل قرار گرفتن در محدوده استراتژیک از جهان اهمیت بسیار زیادی دارد تا جائی که به اعتقاد بسیاری از اندیشمندان روابط بین الملل ، قرن حاضر را باید قرن اوراسیا دانست که تسط بر آن سیادت و سروری بر جهان را ایجاد می کند. نهایتا اینکه نوشتار پیش رو می تواند ضرورتهای آینده پژوهی و سناریوسازی در سیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران در همگرایی با اوراسیا به منظور اثرگذاری بر نظام بین المللی و افزایش مولفه های قدرت و اهداف راهبردی ایران را تبیین نماید.

کلیدواژه ها:

اتحادیه اوراسیا ، نظام بین الملل ، ایران ، جهان پساغربی .