چالش ها و فرصت ها: گردشگری دریایی ایران در مقابل رقبای جهانی

گردشگری یکی از منابع مهم درآمدهای ارزی هم برای جوامع پیشرفته و هم برای کشورهای درحال توسعه محسوب می-شود، که می توان از پتانسیل های گردشگری دریایی و ساحلی در حوزه توسعه مناطق دریایی و مراکز گردشگری- تفریحی برای پیشبرد اهداف کلان کشور مورد استفاده قرار داد. ایران دارای دو منطقه دریایی و ساحلی مهم، حوزه دریای خزر و دیگری حوزه دریای عمان و خلیج فارس می باشد. مقایسه جذابیت های گردشگری سواحل و مناطق دریایی ایران با کشورهای خارجی نشان می دهد که ایران به دلیل ظرفیت های طبیعی و تاریخی اش، پتانسیل بسیار بالایی برای جذب گردشگر دارد. پژوهش حاضر در راستای بررسی چالش ها، نقاط ضعف و قوت گردشگری دریایی و ساحلی ایران به ویژه سواحل جنوبی در مقایسه با کشورهای موفق در این زمینه می باشد و به روش کتابخانه ای و مرور منابع علمی صورت گرفت. همچنین مشاهدات میدانی نگارنده مقاله از مناطق مختلف سواحل جنوبی ایران نیز لحاظ گردید. نتایج مطالعات و بررسی ها نشان داد که ورودهای بین المللی گردشگران به خاورمیانه (به ویژه قطر، بحرین و عربستان سعودی)، ۳۱ درصد در سال ۲۰۲۳ بالاتر از سطح سال ۲۰۱۹، رشد داشت و به ۹۳ میلیون نفر رسید. که دلیل آن سرمایه گذاری های بیشتر در پروژه های گردشگری و زیرساخت ها و همچنین تسهیل ویزا بوده است. ایران با داشتن ظرفیت های بالقوه برای جذب گردشگران داخلی و بین المللی با چالش های خاصی روبه رو است که عمدتا ناشی از تحریم ها، کمبود زیرساخت ها، مسائل زیست محیطی، عدم تنوع در فعالیت های تفریحی و مشکلات مدیریت منابع دریایی است. لذا این چالش ها نیاز به برنامه ریزی جامع و استراتژی های توسعه ای موثر دارند. از جمله راهکارهای پیشنهادی، همکاری بین المللی و جذب سرمایه گذاری های خارجی، بهبود و توسعه زیرساخت ها، آموزش و توانمند سازی فعالان صنعتی گردشگری، برگزاری رویدادهای فرهنگی و جشنواره ها، آموزش جوامع محلی و گردشگران و ساده سازی ویزای گردشگران خارجی است. که ضرورت توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان را در جهت رفع این چالش ها می طلبد.

کلیدواژه ها:

استراتژی های توسعه ای ، خاورمیانه ، بازار گردشگری ، زیرساخت های گردشگری.