بررسی تطبیقی حجیت قاعده ید در منافع از دیدگاه محقق نراقی و امام خمینی

قاعده ید جزء قواعد مهم فقهی و یکی از شایع‎ترین وسایل اثبات ملکیت بوده، به‎ویژه در‎ اموال منقول که نگهداری سند ملکیت آنها مرسوم نیست و همراه داشتن آن موجب اختلال در نظام اقتصادی و سوق مسلمین و عسر و حرج می‎گردد. تسلط بر شیء به دو صورت متصور است: سیطره‎ی بر اعیان و سیطره‎ی بر منافع. فقها نسبت به حجیت قاعده ید در اعیان اتفاق نظر دارند ولی در مورد منافع میان محقق نراقی و امام خمینی اختلاف دیدگاه وجود دارد. لذا ید در اعیان، موضوع پژوهش پیش‎رو نبوده و صرفا در این مقاله بررسی نظرات این دو فقیه و تطبیق مطالب آنها به صورت تحقیق کتابخانه‎ای و به روش توصیفی تحلیلی، انجام شده است. طبق بررسی نگارنده این نتیجه بدست آمده که امام، به‎دلیل جریان سیره‎ی عقلا، قائل به حجیت آن شده و محقق نراقی نیز به دلیل امکان نداشتن تسلط بر منفعت، حکم به عدم حجیت ید در منافع کرده است.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها : قاعده ید ، ملکیت اعیان ، ملکیت منافع ، امام خمینی ، محقق نراقی