واکاوی سیاست کیفری مقابله با تروریسم محیط زیستی با تاکید بر تمهیدات بازدارنده

مقدمه: تروریسم محیط زیستی با هدف یا ابزار قرار دادن محیط زیست، تهدیدی جدی علیه امنیت زیستی محسوب می شود و قابلیت زیست را از محیط سلب می کند و به خاطر وابستگی حیاتی، گسترده و اجتناب ناپذیر انسان ها با محیط زیست، می تواند آسیب های گسترده و جبران ناپذیری به حیات و سلامتی انسان ها وارد نماید و غالبا بارزترین آثار آسیب های وارده به امنیت و سلامت محیط زیست به صورت بیماری های همه گیر نمایان می شود و از طرفی اثرگذاری خزنده و مخفیانه ی آثار ناشی از اقدامات منتهی به خارج شدن محیط زیست از قابلیت زیست سالم و مرزگذر بودن آثار این گونه اقدامات و امکان انتقال آثار یادشده از طریق جریان هوا یا آب و یا ناقلان عوامل بیماری به کشورها و مناطق فراتر از محل حادثه، و احتمال سرایت بخشی از این آثار بر حیات و سلامتی نسل های آینده از طریق سازوکار پیچیده ی ژنتیکی، جدیت خطر پیشامد تروریسم محیط زیستی را آشکار می سازد، از این رو هدف از این پژوهش، تبیین راهکارهای مقابله قانونمند، فنی و تخصصی با تروریسم محیط زیستی در قالب سیاست کیفری کارآمد همراه با تعامل بین المللی، با تاکید بر ضرورت تدابیر پیشگیرانه بیان می شود.مواد و روش ها: در پژوهش جاری مطالب و اطلاعات مورد استفاده در پژوهش، با روش کتابخانه ای گردآوری می شوند و سپس با روش توصیفی تحلیلی، یافته ها و مطالب گرد آوری شده مورد تجزیه و تحلیل منطقی و حقوقی قرار می گیرند.نتایج: در یک سیاست کیفری کارآمد علاوه بر جرم انگاری تروریسم محیط زیستی همراه با مفهوم و عناصر اختصاصی مشخص، انتظار می رود که اقداماتی تخصصی در شناسایی و جرم انگاری رفتارهایی صورت پذیرد، که صرف نظر از سطح قباحت اجتماعی و میزان خسارات ناشی آن ها برای جامعه، نسبت به تروریسم محیط زیستی جنبه مقدماتی دارند و جرم انگاری اینگونه رفتارها، در قالب جرائم مانع در پیشگیری از این پدیده جنایی امری ضروری به نظر می رسد که با کنکاش در مقررات داخلی، عناصر قانونی اینگونه رفتارها قابل ردیابی است.بحث: در حقوق کیفری داخلی و نظام بین المللی به دلایل مختلف، اقدامی اختصاصی در مقابله با تروریسم محیط زیستی به عنوان رفتار مجرمانه ی مستقل، با مفهوم، عناصر اختصاصی و شرایط مشخص مورد توجه قرار نگرفته است؛ اما به دلیل ذات باور بودن رفتارهای مربوط به تروریسم محیط زیستی، این گونه از تروریسم ذاتا قابل سرزنش بوده و بر حسب قاعده، می توان آن را در مقررات کیفری داخلی و بین المللی مشمول عناوین مجرمانه مختلف قرار داد و در حقوق کیفری داخلی، می توان مصادیق قابل توجهی از رفتارهای مشمول تروریسم محیط زیستی را به عنوان مصادیقی از افساد فی الارض موضوع ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۹۲) قابل تعقیب دانست و از طرفی در نظام بین المللی از عمومات مقررات حاوی مقابله با تروریسم به مفهوم عام، نظیر کنوانسیون ها، پروتکل ها و قطعنامه های شورای امنیت، می توان تمهیدات شایان توجهی استخراج نمود، که در پیشگیری از تروریسم محیط زیستی اثرگذار و کارآمد خواهند بود.

کلیدواژه ها:

تروریسم محیط زیستی ، ایمنی زیست ، سیاست کیفری ، محیط زیست ، مقابله