نام عنوانی، راهی از نامگان به واژگان؛ پژوهشی از منظر نام شناسی شناختی

هدف از این مطالعه تبیین رابطه نامگان -بعنوان ذخیره گاه نام های خاص- با واژگان ذهنی و همچنین پدیده نام عنوانی بعنوان سازوکاری برای تبدیل نام های خاص به واژه های عام، از منظر نام شناسی شناختی است. این مطالعه از نوع تحقیقات توصیفی مبنایی است که به روش کتابخانه ای به گردآوری داده ها پرداخته است و به دنبال یافتن پاسخی برای این سئوالات است که آیا پدیده نام عنوانی در زبان فارسی فعال است و در صورت مثبت بودن جواب، در قالب چه فرایندهایی به تولید واژه های عام می پردازد. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریات بارسلونا (۲۰۰۳) در تبیین نقش مجاز مفهومی در شکل گیری نام های خاص و بازطبقه بندی آنها بعنوان اسم عام و همچنین الگوی پیشنهادی گلوکسبرگ و کیسر (۱۹۹۰) تحت عنوان الگوی طبقه-شمول درک استعاره های مفهومی است. بررسی داده ها نشان داد که نام عنوانی در زبان فارسی در قالب فرایندهای واژه سازی نظیر اشتقاق، تبدیل و ترکیب، بستری را برای تبدیل نام های خاص به واژه های عام فراهم می سازد و به تولید واژه های عامی نظیر رستمینه، لیوان و دارچین می پردازد. این پدیده از منظر شناختی و بر اساس مفاهیم مجاز و استعاره مفهومی قابل توجیه است. کنش متوالی استعاره و مجازهای مفهومی و نقش آفرینی هر یک در فراهم آوردن شرایط بروز دیگری، یادآور پدیده شناختی «استعاره مجازبنیاد» است.

کلیدواژه ها:

نام عنوانی ، نامگان ، واژگان ، مجاز ، استعاره ، استعاره مجازبنیاد