اصل قانونی بودن جرم و مجازات در نظام حقوقی ایران

اصل قانونی بودن جرم و مجازات یکی از اصول بنیادین حقوق جزا است که تضمین می کند هیچ کس به جرمی محکوم نمی شود مگر اینکه آن جرم و مجازات آن قبلا به وسیله قانون تعیین شده باشد. این اصل که یکی از مهم ترین مبانی حقوق بشر و عدالت اجتماعی است، در قوانین ملی ایران و همچنین در اسناد بین المللی مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی به رسمیت شناخته شده است. این مقاله به بررسی و تحلیل مبانی نظری و عملی اصل قانونی بودن جرم و مجازات در نظام حقوقی ایران می پردازد. روش تحقیق به کاررفته در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است و به بررسی رویکردهای مختلف به این اصل در نظام های حقوقی مختلف می پردازد. همچنین تاثیر این اصل بر عدالت اجتماعی و حقوق بشر مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که رعایت اصل قانونی بودن می تواند به کاهش موارد نقض حقوق بشر، جلوگیری از اعمال خودسرانه و تقویت اعتماد عمومی به نظام قضایی کمک کند. در نهایت، پیشنهاداتی برای بهبود اجرای این اصل در نظام حقوقی ایران ارائه می شود.

کلیدواژه ها:

اصل قانونی بودن ، جرم و مجازات ، حقوق بشر ، نظام حقوقی ایران ، عدالت اجتماعی