برآورد و تحلیل فرونشست زمین براساس کاربری اراضی مناطق خسارت دیده (منطقه موردمطالعه : شهرستان کاشمر خراسان رضوی)

امروزه پدیده فرونشست تبدیل به یکی از معضلات و مخاطرات اساسی در کشورمان شده است . استفاده بی رویه از منابع آبهای زیرزمینی . کشاورزی و ساخت و سازه ای غیر اصولی وهمچنین عوامل طبیعی مانند زلزله ، رانش زمین و ... از جمله مهم ترین عوامل ایجاد فرونشست هستند.خسارت های ناشی از این پدیده منجر به آسیبهای فراوان در بسیاری از مناطق مسکونی ، کشاورزی و گردشگری میشود. بنابران جلوگیری و جبران این خسارات مستلزم پایش این تغییرات است . در گذشته بیشتر از روش های میدانی برای برآورد فرونشست زمین استفاده میشد اما امروزه تکنیک تداخل سنجی در علم سنجش از دور تحولی چشمگیر در این حوزه بوجود آورده است . در این پروژه بر آن شدیم تا یکی از مناطقی که بیشترین میزان تغیرات را در چند سال اخیر داشته است بررسی کنیم ، و همچنین بررسی کنیم که با توجه به نقشه کاربری اراضی این منطقه رفتار این پدیده چگونه تغییر میکند. لازم به ذکر است که طبق تحقیقات گذشته میزان تغیرات این منطقه بیش از ۳۰ سانتیمتر در سال محاسبه شده است . از این رو شهرستان کاشمر واقع در استان خراسان رضوی بعنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. این شهرستان، دشت ها و اراضی زراعی اطراف آن در سالهای اخیر بطور قابل توجهی دستخوش تغیر بودند که در انتها با بررسی نقشه تغییرات بدست آمده از تصاویر راداری و همپوشانی آن با نقشه کاربری اراضی منطقه دریافتیم که بیشترین تغیرات مربوط به مناطق زراعی و زمین های کشاورزی است . بدین منظور این منطقه در یک بازه حدودا شش ماهه بررسی شد و دو تصویر راداری از ماهواره سنتینل ۱ و در نرم افزار اسنپ و انوی مورد پردازش و بررسی قرار داده شد. مطالعه انجام شده نشان داد که میزان تغییرات زمین رابطه مستقیمی با حجم استفاده از آبهای زیرزمینی و همچنین کشاورزی غیر اصولی دارد. هرچند عواملی متعدد دیگری نظیر وجود گسلها، جنس خاک و عوامل طبیعی نیز در این پیدایش پدیده فرونشست دخیل هستند، اما به منظور جلوگیری از این خسارات تا حد امکان، بسیار حائز اهمیت است که دریابیم عوامل انسانی تا چه حد در پیدایش این پدیده دخیل هستند.

کلیدواژه ها:

تداخل سنجی ، تصاویر راداری ، فرونشست ، کاشمر ، کاربری اراضی .